كتاب «ديالك تيك در طبيعت» از اصل ديگرى به نام اصل تأثير متقابل اضداد نام مى برد; هرچند درباره آن بحث نمى كند. با توجه به اين اصل، تعداد اصول ديالك تيك، به چهار اصل بالغ مى گردد.

دكتر ارانى در رساله «ماترياليسم ديالك تيك» مهم ترين اصول ديالك تيك را دو اصل ياد شده در زير مى داند:

1ـ اصل نفوذ ضدين 2ـ اصل تكامل در ضدين يا قانون تكاپوى طبيعت (حركت برخاسته از تضاد)، آن گاه تبديل كميت به كيفيت را از طريق جهش، حالت خاصى از اصل نخست شمرده و قانون نفى در نفى را بر اصل دوم تطبيق كرده است.

در حالى كه استالين اصول ديالك تيك را، چهار اصل مى داند كه عبارتند از:

1ـ همبستگى پديده هاى طبيعت;

2ـ حركت همگانى تكاملى;

3ـ تبديل كميت به كيفيت از طريق انقلاب وجهش;

4ـ تضاد.

ژرژپوليستر نيز در كتاب «اصول مقدماتى فلسفه»، ديالك تيك را در اين چهار اصل خلاصه كرده است.

ولى آخرين نظريه ماركسيست ها، اين است كه اصول ديالك تيك را، اصول زير تشكيل مى دهد:

1ـ قانون انتقال از كميت به كيفيت از طريق انقلاب;

2ـ قانون وحدت و كشمكش اضداد;

3ـ قانون نفى در نفى كه تقريباً با اصل حركت يكسان است.