ديالك تيسين ها خود را طرفدار حركت و دگرگونى، و آنان را طرفدار سكون و ركود قلمداد كنند؟!

بنابراين بحث در اصل حركت كه مورد اتفاق هر دو گروه است بحث در يك امر بديهى است از اين جهت شايسته است كه اهم مسائل مربوط به حركت را تا آن جا كه به ماركسيسم مربوط مى باشد[1] در بحث هاى آينده مطرح كنيم.

اصلِ «نفى در نفى»

بسيارى از ماركسيست ها در تشريح اصول ديالك تيك از اصلى به نام «نفى در نفى» ياد مى نمايند و چنين قلمداد مى كنند كه اين اصل غير از اصل حركت تكاملى پديده هاى طبيعت است، در صورتى كه هر دو عبارت، به يك حقيقت اشاره مى كنند، زيرا لازمه هر حركتى، نفى حالت قبلى است و حركت پيوسته بستر نفى هاى متوالى است، نفى در نفى.

در حركت، نو به جاى كهنه مى نشيند و كهنه به وسيله نو، نفى مى گردد، آن گاه نو نيز به وسيله نو ديگرى، نفى مى شود و اين جانشينى و نفى، تا لحظه اى كه حركت هست، ادامه دارد.

و از يك لحاظ، مى توان گفت قانون نفى در نفى، عبارت ديگرى از مثلث «هگل» در فكر و انديشه در ماده و طبيعت و در جامعه و تاريخ