در اين شعر «تأويل» در مقابل «تنزيل» قرار گرفته است و تطبيق آيه «جاهد الكفّار» بر حزب اموى كه در زمان پيامبر آشكارا كافر بودند، تنزيل قرآن، و تطبيق آن بر آن حزب در زمان على(عليه السلام) كه در باطن كافر بودند و تظاهر به اسلام مى كردند «تأويل» قرآن معرفى شده است.

اين بيان مى رساند كه تأويل در مقابل تنزيل جز تطبيق آيه بر مصاديق مخفى و يا مصاديقى كه پس از نزول آيه تحقق مى پذيرند، چيز ديگرى نيست.

پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) به خود اميرمؤمنان خطاب مى كند و مى فرمايد:

«فتقاتل على تأويل القرآن كما قاتلت على تنزيله ثمّ تقتل شهيداً تخضب لحيتك من دم رأسك».[1]

«تو بر تأويل قرآن (با ناكثين، قاسطين، مارقين) نبرد مى كنى، هم چنان كه در كنار من با تنزيل آن نبرد كردى، آن گاه محاسن تو با خون سرت خضاب مى گردد.

ملاحظات اين روايات اين مطلب را به ثبوت مى رساند كه «تأويل» در برابر «تنزيل» همان تطريق مفاهيم و احكام كلى بر مصاديق مخفى و پنهان، و غير موجود در روز نزول قرآن است. و اگر آن را «تأويل در مقابل تفسير» بناميم، برخلاف ظهور اين روايات، نام گذارى كرده ايم، بلكه اين نوع تأويل، تأويل در مقابل «تنزيل» است.

از مواردى كه «تأويل» در آن جا به كار مى رود مورد متشابه است و براى تحليل تأويل متشابه در اين مورد ناچاريم به تفسير متشابه در مقابل محكم بپردازيم.

قرآن مجيد آيات را به دو قسم تقسيم مى كند و مى فرمايد: