الجاهلية» پيشرفته تر و انسانى تر است.[1]

پيش از آن كه به تحليل اين ادّعا بپردازيم، نكاتى را يادآور مى شويم:

1. احكام آيين اسلام، تابع مصالح و مفاسد است، و هرگز چيزى بى ملاك، واجب و يا حرام نمى شود، زيرا جعل حكم بدون ملاك جز لغو و عبث چيزى نيست، و خداوند حكيم برتر از آن است كه از او كار لغو سر بزند.

بنابراين، معنى وحيانى بودن دين اين نيست كه تشريع الهى، فاقد ملاك بوده و يا ملاك آن قابل درك نباشد، و لذا در بخشى از احكام علت تشريع نيز بيان شده است. مثلا قرآن درباره تحريم شراب و قمار مى فرمايد:

«انّما يريد الشيطان أن يوقع بينكم العداوة و البغضاء فى الخمر والميسر و يصدّكم عن ذكر الله و عن الصلاة فهل انتم منتهون)[2]

«شيطان مى خواهد به وسيله شراب و قمار در ميان شما دشمنى و كينه ايجاد كند و شما را از ياد خدا و از نماز باز دارد، آيا با اين همه زيان ها و مفاسد خوددارى خواهيد كرد؟».

امام هشتم(عليه السلام) مى فرمايد:

انّ الله تبارك و تعالى لم يُبح اكلا و لا شرباً الا لما فيه المنفعة والصلاح ولم يحرّم الاّ ما فيه الضرر و التلف و الفساد.[3]