14 ـ شناخت آيات مكى از مدنى:

آيات قرآن از نظر زمان نزول بردو بخش تقسيم مى گردند، آياتى كه پيش از هجرت فرود آمده و آياتى كه پس از آن نازل شده اند، قسمت نخست را مكى و قسمت ديگر را مدنى مى نامند[1].

آيات مكى براى خود آهنگى دارد، و آيات مدنى براى خود آهنگى ديگر آيات مكـى در ظرفـى نـازل گرديده انـد كه مسلمانان به صـورت يك حزب سرى زندگى مى كردند و توان مبارزه و مقابله را نداشتند، و شرائط زندگى آنان اجازه تشريع احكام از قبيل نماز و روزه، زكات و خمس و جهاد را نمى داد از اين جهت روى سخن در اين بخش از آيات، بيشتر با مشركان است و بيشتر قرآن به طرح عقايد و معارف بلند، اكتفا مى ورزد.

درحالى كه شرايط درمدينه به شكل ديگر بود و مسلمانان پس از مساعد بودن محيط به صورت يك قدرت عظيم در آمده و شرايط تشريع احكام كاملاً فراهم گشته بود از اين جهت آيات مربوط به احكام مانند نماز و روزه و زكات و خمس و جهاد در مدينه نازل گرديده است.

شناخت اين دو نوع از آيات، به فهم مقاصد آيات كاملاً كمك مى كند.

نويسنده اى بر اثر عدم شناخت صحيح آيات مكى از آيات مدنى مى گويد: آيه: «اِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِيْ الْقُرْبى» در باره خاندان رسالت نازل نگرديده است زيرا اين آيه، به خاطر مكى بودن سوره درمكه نازل گرديده و درخواست چنين چيزى در آن زمان مقرون به بلاغت نيست.

درحالى كه اگر به كتاب هاى مربوط به تشخيص آيات مكى از مدنى مراجعه مى كرد، براى او روشن مى گشت كه مكى بودن سوره، گواه بر مكى بودن تمام آيات آن نيست چه بسا آيات مكى در لابلاى سوره هاى مدنى و يا بالعكس قرار دارند.