انديشه هاى فلاسفه بزرگ اسلام در باره توحيد و صفات و افعال خدا، و ديگر مسائل مربوط به مبدأ و معاد، همچنين اطلاع از آنچه كه درجهان علم و دانش در باره طبيعت و ماده و انسان مى گذرد، سبب شكوفائى بينش انسان مى گردد، درنتيجه انسان بهتر مى تواند از قرآن بهره بگيرد.

امروز بشر، گام هاى بس بلندى پيرامون زمين، كيهان، حيوان و انسان برداشته و افق هاى بس تازه اى را درروان شناسى و جامعه شناسى كشف كرده است درست است كه نمى توان گفت: تمام آنچه را كه در اين مقوله گفته و ترسيم كرده است، صحيح است ولى آگاهى از چنين كشفيات علمى، سبب تقويت دماغ فلسفى و علمى انسان مى گردد، و مايه شكوفائى ذهن مفسر مى شود، و به او توان خاصى مى بخشد كه از قرآن به صورت كامل ترى بهره بر دارد.

اكنون نمونه اى را در اين مورد متذكر مى شويم:

آيات شش گانه اى كه در آغاز سوره « حديد» وارد شده است ، روشن ترين گـواه ايــن سخـن است و مـا از ميـان آن شـش آيـه تنهـا به نقـل و ترجمه دو آيـه مى پردازيم،آنجا كه مى فرمايد:

( هـُوَ الأوَّلُ وَ الآخِرُ وَ الظّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شـَى عَلِيـمٌ)

( هـُوَ الَّذِى خَلَقَ السَّمواتِ وَ الاَرضِ فِيْ سِتَّةِ اَيّام ثُمَّ اسْتَوى عَلىَ الْعَرْشِ يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِيْ الاَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فِيها وَ هُوَ مَعَكُمْ اَيْنَما كُنْتُمْ وَ اللّهُ بِما تَعْمَلوُنَ بَصِيرٌ) ( حديد، آيه 3 ـ 4 )

« اوست ازلى وابدى، نمايان و پنهان، واو به همه چيز دانا است. او است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد، سپس بر عرش خود مستولى گشت، مى داند آنچه را درزمين فرو مى رود و آنچـه از آن بيرون مى آيد آنچه كه از آسمان فرود مى آيد و يا به سوى آن مى رود، هركجا