كلى دارد كه به حسب مناسبات براى خود مصاديقى پيدا مى كند.

معمولاً مفسران، لفظ «معاد» را در آيه ياد شده بر«مكه» حمل نموده اند و علت آنكه از ميان آن همه مصاديق فراوان، خصوص اين فرد را گرفته اند، شأن نزولى است كه اغلب آن را نقل كرده اند و آن اين كه : شبى كه پيامبر گرامى از « مكه» به سوى مدينه مهاجرت نمود، ازاينكه خانه خدا ومطاف فرشتگان را ترك مى گفت، بسيار متأثر بود علاوه براين، هرانسانى به نحو طبيعى، به زادگاه خود علاقه دارد آن هم، زادگاهى كه داراى اين همه خصوصيات و مزايا است در اين شرائط و لحظات آيه ياد شده در راه مدينه (جحفه) براى تسلى خاطر پيامبر فرود آمد و به پيامبر نويد مراجعت به مكه را داد و اين كه طولى نمى كشد، كه خدا تورا به همان وطن و باز گشت گاه ( مكه) برمى گرداند.

اين مطلب به قدرى در ميان مفسران مسلم و قطعى است كه حتى در قرآن هائى كه در كشورهاى عربى چاپ شده است، نوعاً اين جمله ديده مى شود:

« سورة القصص مكية، الا من آية 52 الى غاية 55 و آية 85 نزلت بالجحفة اثناء الهجرة»:

(سوره قصص مكى است مگر از آيه 52 تا آخر آيه 55 و آيه 85 ( آيه مورد بحث) كه در جحفه دراثناء مسافرت و هجرت پيامر به مدينه نازل گرديده است).

وقتى نوبت تشكيك به فخر رازى رسيداو در اين رأى مسلم خدشه كرد و به دلائلى كه نويسنده تفسير نيز آنها را از او التقاط كرده، به انتقاد از آن پرداخت اينك به شبهات فخر و نويسنده تفسير گوش فرادهيم:

1 ـ سوره قصص مكى است و معنا ندارد هنگامى كه پيامبر درخودمكه بوده و به مدينه مهاجرت نكرده بود، خدا بفرمايد: ترا به مكه برمى گردانيم سپس در پاورقى ( شايد براى كوچك كردن مطلب) شأن نزول مزبـور را نقـل مى كندو آن را چنين رد مى كند كه از مضامين خود سوره استفاده مى شود كه اين سوره مكى است ، و روايات آحاد دراين گونه موارد حجت نيست.