را بشنوند؟ اين مطلب اگر چه مانع فقهى ندارد ولى بسيار نادر است، ونوعاً درنمازهاى يوميه انسان تا نزديك نماز گزار نباشـد، موفـق به شـنيدن كلمات وى نمى شود، و هرگاه منظور اين است كه بدون حفظ قيد « اخفات» مردم صداى نماز گزار را بشنوند اين مطلب با ضرورت فقه اسلام [1] مخالف است، و ائمه اهل بيت پيوسته نمازهـاى يومـيه را بـه طـور « اخفـات» مى خواندند و شـيعيان را نيز چنين دستور مى دادند كه از آنها پيروى نمايند.

پاسخ سئوال از نظر روايات:

خوب است اين موضوع را از پيشوايان خود بپرسيم، زيرا قول و فعل آنها به تنصيص حديث « ثقلين» حجت است گذشته از اين از عريق ترين و اصيل ترين نژاد عربند و به حدود زبان خود بهتر از ديگران آشنايند آنان در اين مورد بياناتى دارند كه برخى را نقل مى كنيم:

1 ـ سماعه مى گويد: از حضرت صادق (عليه السلام) پرسيدم كه مقصود از آيه مورد بحث چيست؟ فرمود: « اَلْمُخافَةُ ما دوُنَ سَمْعَكَ وَ الْجَهْرُ اَنْ تَرْفَقَ صَوْتَكَ شَدِيداً» :« مخافة» عبارت از اين است كه طورى سخن بگوئى كه خود نيز نشنوى ، و « جهر» اين است كه صداى خود را از حد متعارف بلند تركنى.

2 ـ اسحاق بن عمار نيز نقل مى كند كه محضر امام صادق (عليه السلام) شرفياب شدم و از آيه مزبور سئوال نمودم، حضرت نيز همان جواب قبل را تكرار نمود و نيز افزود:« وَاقْرأ ما بَيْنَ ذلِكَ» وحد فاصل ميان اين دو را انتخاب كن [2].