طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) - سراج جوزجانی، منهاج الدین

نام کتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) نویسنده : سراج جوزجانی، منهاج الدین جلد : 2 صفحه : 337

بنام چهل ابدال ياد مي‌شود، كه در شمال غربي تيوره افتاده، و بقول جنرال فريه فرانسوي يكي از بلندترين جبال روي زمين است، و هولدچ ارتفاع آنرا (12700) فت مي‌نگارد [1] اگر اين تخمين صحت داشته باشد، بايد منديش تاريخي هم در دامنه‌هاي اين كوه و كوتل زارمرغ موجوده باشد، كه تاكنون هم مسكن سوريهاست.
2- سرخ‌غر يعني كوه سرخ: كسانيكه كوهسار غور را ديده‌اند مي‌گويند: كه اغلب جبال آن جا رنگ سرخ و گلابي را داشته و از تيوره و دره يخن بطرف شمال تا مجراي علياي فراه رود، اين سرخي در رنگ زمين و تپه‌ها و كوهها صورت واضح پديدار است بنابران املاي «سرخ غر» را كه مطابق با وضعيت طبقات الارضي كوهسار است، از ميانه املاهاي بي‌معني ديگر اين نام برگزيديم، كه راورتي هم درين مورد با ما همراه است.
اكنون بنام «ساخر» يا «ساغر» بطرف شمال غربي كوه چهل ابدال سابق الذكر يعني در حاشيه شمال غربي منديش كوهي واقع است، چون نام اصلي آن در پشتو «سورغر» و در پارسي «سرخ غر» است، بنابران ممكن است، بسبب قدمت عهد و تداول زياد اين كلمه رنگ «ساغر» يا «ساخر» را بخود گرفته باشد، زيرا اجتماع دو حرف حلقي «خ و غ» اين كلمه را ثقيل ساخته، و به اقتضاي ناموس فطري در تلفظ آن بصورت «ساخر» سهولتي بعمل آمده است.
3- كوه ورشك: اين نام در برخي از نسخ اشك، و در بعضي هم در اشك آمده، ولي ظاهرا ورشك صحيح خواهد بود، كه اكنون هم در مناطق سردسير غور متصل به هزاره‌جات در قطار سنگان و پابند و يامان (ورشك) موجود است، خود منهاج سراج هم اين كوه را در بلاد تمران ميداند، كه از مناطق جنوبي سردسير غور است. (به تعليق 30 رجوع شود) اكنون كوه بسيار بزرگ اين حدود را سنگان گويند، كه در قسمت شرقي غور متصل به (داي كندي) موجوده افتاده، و در پاي اين كوه مزار محمد سنجاني مشهور است، و مي‌توان گفت كه كوه ورشك كه در برخي از نسخ خطي (اشك- در اشك) ضبط شده، همين كوه باشد.

[1] دروازه‌هاي هند.

نام کتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) نویسنده : سراج جوزجانی، منهاج الدین جلد : 2 صفحه : 337

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست