و
منهاج سراج (را) كه داعي اين دولت است، قضا و خطابت و امامت و احتساب و كل
امور شرعي و تشريفات فاخر و انعامات وافر ارزاني داشت، حق تعالي دستگير
(ي) روح مطهر و قالب معطر آن پادشاه غازي كريم و عادل عالمپرور گرداناد [1]. و دوم ماه ربيع الاول [2] همين سال، از پاي قلعه مراجعت فرمود و
بقدر يك فرسنگ از پاي قلعه، بطرف حضرت لشكرگاه كرد، و نوبت سلطنت در ان
مقام پنج شد، و چون بحضرت باز آمد، در شهور سنه احدي و ثلاثين و ستمائة [3]، لشكر اسلام را بطرف بلاد مالوه برد، و حصن شهر بهيلسان [4] را
بگرفت و بتخانه كه سيصد سال بود تا آنرا عمارت ميكردند، و رفعت او بقدر صد و
(پنج) [5] گز بود خراب كرد (و از آنجا بطرف اجين نگري رفت و بتخانه
مهاكال ديو را خراب كرد) [6] و تمثال بكرماجيت [7] كه پادشاه اجين
نگري بوده است، و از عهد او (تا بدين وقت) از يك هزار و دويست [8] سال
است، و تواريخ هندوان از عهد او مينويسند، و چند تمثال ديگر: كه از برنج
ريخته بودند، با سنگ مهاكال [9] بحضرت دهلي آورد، و در شهور سنه ثلاث و
ثلثين و ستمائة، لشكرهاي هندوستان بطرف بنيان [10] برد، در ان سفر ضعف
بر ذات مبارك او مستولي شد [11]، و چون بسبب زحمت نفساني از آنجا مراجعت
كرد، روز چهارشنبه چاشتگاه غره شعبان باختيار منجمان بحضرت دهلي كه دار
الملك جلالي بود، در عماري [12] نشسته در آمد بعد از نوزده روز چون مرض
او قوي شد، در روز دوشنبه بيستم ماه شعبان سنه ثلث ثلاثين[1] اصل: گرداند [2] متن مط: ربيع الآخر. حاشيه مط: ربيع الاول. راورتي: ربيع الآخر [3] مط و راورتي: 632 يكي از نسخ ماخذ مط: 631 [4] اصل و پ: ننلسان. متن
مط: بهيلسا. ديگر نسخ: بهيلسان، بيلستان. راورتي: بهلسان. بقرار آئين
اكبري (ج 2 ص 96) بهيلسه در سر كار ايسين صوبه مالوه بود و مسكن راجپوت. كه
ضبط مط بدان نزديكتر است، در كتاب الهند البيروني بهيلسه است، كه آنرا
بنام بهايليشه راب النوع آفتاب ميخواندند. [5] پ: ندارد [6] پ: را خراب كرد، ندارد. [7] اصل: مكواجيت [8] كذا در اصل. متن مط: 1316 سال، حاشيه مط: 1200، ايليوت و راورتي: 1316. در بعضي نسخ: 1200 [9] پ: مها كل. اما نام اجين نگري در ايليوت تنها اجين است (2: 324) [10] اصل: بنبان. متن مط و پ: بنيان. حاشيه مط: بدهيان، بيانه، راورتي: بنيان، بنبان، فرشته و بدايوني و طبقات اكبري: ملتان رك: 43) [11] مط: گشت [12] عماري: محمل شتر و پيل و گردون كه ذريعه اسپ يا گاو كشند (غياث).