نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 8 صفحه : 455
وَ الدّٰارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ ،و سراى بازپسين بهتر است آنان را كه از خداى بترسند و پرهيزكار باشند اگر عقل كار بندند و انديشه كنند بدانند كه ثواب آخرت و نعيم ابد ايشان را به باشد از اين حطام و عرض فانى كه آن را ثباتى و بقايى نباشد و باز آن را وبالى و عقابى به دنبال باشد.
أَ فَلاٰ تَعْقِلُونَ ،اينان خرد كار نمىبندند؟ وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتٰابِ ،ابو بكر خواند عن عاصم:«يمسكون»به تسكين الميم من الإمساك،و باقى«يمسّكون»بتشديد من التّمسيك [1].آنگه گفت [2]:آنان كه به كتاب تمسّك كنند و دست در كتاب آويزند.بعضى گفتند:
مراد به كتاب تورات است و حمل كردن بر عموم اولىتر باشد براى آنكه آنچه به او تعليق كرد [3]من ترك اضاعة اجر المصلحين عامّ است،و نيز نماز به پاى دارند و اگرچه اقامت نماز داخل باشد[210-ر]در تحت تمسّك [4]كتاب،چه كتاب مشتمل باشد برآن و جز آن،اين را تخصيص كرد به ذكر براى شرف و منزلت او را از شرع
لقوله-عليه السّلام: موضع الصّلاة من الدّين كموضع الرّأس من الجسد.
إِنّٰا لاٰ نُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ ،ما رنج نكوكاران [5]ضايع نكنيم،و اين جمله در محلّ خبر مبتداست كه«الّذين»است،و چون خبر مبتدا جمله اسمى باشد آن را لابد«فا»بايد،نحو قوله: اَلَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوٰالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهٰارِ سِرًّا وَ عَلاٰنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ [6]،و إنّما كان ذلك لتضمّن الكلام معنى الشّرط و الجزاء، و اين جا براى آن«فا»نياورد كه متضمّن [7]نيست معنى شرط را،نحو قوله: اَلَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوٰالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّٰهِ ثُمَّ لاٰ يُتْبِعُونَ مٰا أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لاٰ أَذىً لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ
[1] .اساس،آف،بم،لت:تمسك،با توجه به مج و ديگر نسخه بدلها تصحيح شد.