نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 6 صفحه : 411
إِلَى اللّٰهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً ،جمله را به [1]اختلاف اهواء و آرا و ملل و ديانات مرجع با خداست و با [2]امر و حكم او و جائى كه در آنجا كس را حكم نباشد جز او را تا خبر دهد هركسى را به آنچه كرده باشند و در آن خلاف كرده و ميان ايشان حكم فرمايد بحق و مورد آيت مورد وعيد و تهديد است.
قوله: وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمٰا أَنْزَلَ اللّٰهُ ،موضع«أن»و ما بعدها من الفعل نصب است و عامل در او و أَنْزَلْنٰا إِلَيْكَ الْكِتٰابَ [3]است با فعلى مضمر كه اين فعل بر او دليل مىكند و تقدير آن باشد:و انزلنا اليك الكتاب بالحق و امرناك فيه ان احكم و قلنا لك فيه ان احكم و او در تقدير مصدر باشد يعنى امرناك فى الكتاب الحكم بينهم بما انزل اللّٰه.
حقتعالى گفت ما در اين كتاب تو را امر كرديم و فرموديم كه حكم كن ميان ايشان يعنى ميان اهل كتاب به آنچه خداى تعالى فرستاد از قرآن وَ لاٰ تَتَّبِعْ أَهْوٰاءَهُمْ ،و متابعت اهواء و آراء ايشان مكن گفتند تكرار براى آن كرد كه حكم مختلف بود در دو وقت به دو حكومت پيش رسول آمدند يكى رجم محصن كه زنا كرده باشد و يكى در ديت كشتهاى كه [4]ميان بنى قريظه و بنى النّضير بود چنان كه قصّه آن بشرح برفت و اين روايت كردهاند از باقر-عليه السّلام.
وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ مٰا أَنْزَلَ اللّٰهُ إِلَيْكَ ،و حذر كن از ايشان أَنْ يَفْتِنُوكَ ،مفسّران گفتند كه مراد به فتنه،اضلال است و خديعت [5]اين جا.عبد اللّٰه عبّاس گفت معنى آن است كه حذر كن از ايشان تا تو را نفريبند و از ره [6]بنيفكنند [7]و متابع رأى و هواى خودت بكنند [8]به اطماع [9]تو در ايمان ايشان كه تو را وعده دهند كه ما ايمان خواهيم آوردن،تو به [10]ايشان مقاربتى و مساهلتى كنى [11]طمعا في ايمانهم.