شرط انتفاى آفات.

و امّا سامعى و مبصرى را مرجع با مدركى است [1]آن باشد كه در حال مى‌شنود و مى‌بيند،آن در ازل باشد و اين در لا يزال.و معنى«كان»آن است كه خداى تعالى هميشه سميع و بصير بوده است.

يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللّٰهَ ،بدان كه خداى-جلّ جلاله-به اين آيت خطاب كرد با مؤمنان،و اگرچه جز مؤمنان داخل‌اند در اين تكليف به دليلى دگر براى آن‌كه همۀ مكلّفان از مؤمن و كافر مكلّفند به طاعت خداى و طاعت رسول و طاعت اولى الأمر.و«طاعت»امتثال امر باشد يا امتثال ارادت،پس طاعت خدا و رسول امتثال اوامر و نواهى ايشان بود،و همچنين حكم اولى الأمر.

و در اولى الأمر سه قول است:بعضى گفتند:امرااند،و بعضى گفتند:علمااند، و بعضى گفتند:ائمّه‌اند من أهل بيت [2]رسول اللّه،و اين قول از باقر و صادق- عليهما السّلام-روايت كردند،و چون آن دو قول باطل كنيم صحّت اين قول پيدا شود.

و ما را در اين آيت چند وجه است در استدلال بر امامت اين ائمۀ معصوم- عليهما السّلام:اوّل آن‌كه بتدريج مخصوص مى‌شود براى آن‌كه: أَطِيعُوا اللّٰهَ ،عام است اين خطاب با همۀ[320-ر]مكلّفان،و رسول-عليه السّلام-داخل در اين خطاب،چون گفت: وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ ،رسول-عليه السّلام-از خطاب بيرون شد لاستحالة أن يكون-عليه السّلام-مطيعا مطاعا،براى آن‌كه رتبه معتبر است از ميان مطيع و مطاع،و در حقّ اولى الأمر هم اين اگر حمل كنند اولى‌الامر را بر امرا و علما در هر عصرى خلقى عظيم از اين خطاب بيرون شوند،و اين خلاف اجماع باشد.و بر قول و قاعدۀ [3]مذهب ما در هر عصرى شخصى از اين خطاب بيرون باشد،چنان كه در عهد رسول-عليه السّلام-او تنها از خطاب طاعت خود بيرون بود،و اين وجهى لطيف است.

وجهى ديگر آن‌كه:خداى تعالى ما را و اولى الأمر را به طاعت رسول نفرمود [4]،