نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 5 صفحه : 406
منافقان را كه برگردند از تو برگرديدنى.
قوله تعالى: إِنَّ اللّٰهَ يَأْمُرُكُمْ ،بعضى از مفسّران گفتند سبب نزول آيت آن بود كه:چون رسول-عليه السّلام-مكّه بگشاد و در مكّه شد،خواست تا در خانۀ كعبه شود،كليد عثمان بن طلحة الحجبى داشت من بنى عبد الدّار،و او از جملۀ سدنه و خدم كعبه بود،در خانه در بست و بر بام شد و كليد به دست داشت و از دست بنمىداشت [1]و گفت:اگر من دانستمى كه او رسول خداست كليد به او دادمى.
اميرالمؤمنين بيامد و كليد از دست او بستد،و او قوّت على نداشت،كليد از دست بداد.اميرالمؤمنين در بگشاد و رسول-عليه السّلام-در خانه رفت و نماز بكرد.چون به در آمد،عبّاس گفت:يا رسول اللّه!كليد خانه مرا ده تا سقاية الحاجّ و سدانت كعبه مرا باشد،خداى تعالى اين آيت فرستاد: إِنَّ اللّٰهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمٰانٰاتِ إِلىٰ أَهْلِهٰا .رسول-عليه السّلام-على را گفت:كليد به او ده.اميرالمؤمنين بيامد و كليد با عثمان داد و از او عذر خواست.عثمان گفت:يا على!آمدى [2]و مرا بيازردى و كليد از من به قهر بستدى،و اكنون نه به آن [3]مىگويى؟اين رفق چيست،و آن عنف چه بود؟گفت:خداى تعالى در اين معنى آيتى فرستاد،و آيت بر او خواند،او در حال گفت:أشهد أن لا اله الّا اللّه و انّ محمّدا رسول اللّه [4]،و اسلام آورد.جبريل آمد و گفت:اى رسول اللّه!تا اين خانه باشد كليد ايشان راست.
قولى دگر آن است كه:آيت بر عموم است در هر امانتى كه باشد،و در هر امانتدارى كه باشد،چنان كه رسول-عليه السّلام-فرمود:
أد الأمانة الى من ائتمنك و لا تخن من خانك ،گفت:امانت به آنكس ده كه تو را امين دارد و امانت به تو دهد،و خيانت مكن به آنكه با تو خيانت كند [5].و اين قول عبد اللّه عبّاس است و ابىّ كعب و حسن و قتاده،و روايت كردهاند از صادق و باقر-