responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 235

«تا»ى تفاعل بيفكند تخفيف را،نحو قوله تعالى: وَ لاٰ تَعٰاوَنُوا [1].

حمزه خواند:«و الارحام»،به جرّ،عطفا على الضّمير المجرور،چنان كه گويند:سألتك باللّه و الرّحم.و در شاذّ نخعى و يحيى بن وثّاب و قتاده و أعمش هم چنين خواندند به جرّ،و باقى قرّاء به نصب خواندند،و اين قرائت درست‌تر و فصيح‌تر است براى آن‌كه عرب عطف نكند اسم ظاهر را بر ضمير مجرور،الّا آن‌كه حرف جرّ بازآرند،يقولون:مررت به و بزيد [2]،و لا يقولون:مررت به و زيد [3].و چون حرف جرّ بازنيارند نصب كنند،يقولون:مررت به [4]و زيدا،كما قال الشّاعر:

يا قوم مالي و أبا ذويب
و نيز همچنين كنند در باب بدل و صفت،

كقوله-عليه السّلام: سلمان منّا أهل البيت، و لا يجوز أهل البيت و لا يقولون بى المسكين وقع الأمر،على مذهب البصريّين،و نصب او بر قرائت عامّۀ قرّاء على أحد وجهين باشد:امّا عطف باشد على اسم اللّه تعالى في قوله: وَ اتَّقُوا اللّٰهَ ،و امّا عطف باشد على محلّ الجارّ و المجرور،چنان كه در بيت هست.و حمزه در اين قرائت حجّت آورد به چند بيت كه عرب را هست،منها قول الشّاعر [5]:

فاليوم قد بتّ تهجونا و تشتمنا فاذهب فما بك و الأيّام من عجب
و قال آخر [6]:

نعلّق في مثل السّواري سيوفنا و ما بينها و الكعب غوط نفانف
و قال آخر [7]:

فانّ اللّه يعلمنى و وهبا و إنّا سوف يلقاه سوانا
سيبويه گفت:اين در ضرورت شعر روا باشد،امّا فى القرآن و اتّساع الكلام فلا يجوز.

و خلاف كردند در وجه فساد اين.ابو عثمان المازنىّ گفت:براى آن‌كه معطوف و معطوف عليه دو شريكند،هرچه با يكى برود بايد كه با ديگر همان برود، چنان كه نشايد گفتن:مررت بزيد و ك [8]،الّا آن‌كه حرف جرّ بازآرى،گويى:


[1] .سورۀ مائده(5)آيۀ 2.

[2] .اساس:بزيد،با توجّه به وز تصحيح شد.

[3] .وز:وزيد،فق،تب:و زيدا.

[4] .آج،لب،فق+و.

(5،6،7)) .تب+شعر.

[8] .اساس،وز،آج،لب،فق:و بك،با توجّه به تب تصحيح شد.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 235
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست