responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 101

مفسّران در«ربّيّون»خلاف كردند.عبد اللّه عبّاس و مجاهد و قتاده و ربيع و سدّى گفتند:جموع كثيرة،جماعتى بسيار با او بودند،و قال حسّان:

و اذا معشر تجافوا عن الح‌ قّ حملنا عليهم ربّيّا
أى جيشا عظيما.عبد اللّه مسعود گفت:ربّيّون هزاران باشند [1]ضحّاك گفت:

يك ربّيّه هزار عدد باشد،كلبى گفت:ده هزار باشند [2].حسن بصرى گفت:علما و حكما باشند،ابن زيد گفت [3]:اتباع باشند،و ربّانيّون واليان باشند،و ربّيّون رعيّت.

بعضى دگر گفتند:خداى‌پرستان باشند و منسوب باشد با«ربّ»،و كسرۀ «را»از تغيّرات نسب باشد،چنان كه بصري را بصري گويند بعضى عرب،و حسن بصرى خواند:«ربّيّون»بضمّ الرّاء،و اين لغت تميم است،و باقى قرّاء به كسر«را» و اين لغت [4]حجاز است و عامّۀ عرب.

فَمٰا وَهَنُوا لِمٰا أَصٰابَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّٰهِ ،ايشان بااين‌همه واهن نشدند و ضعيف و سست از آنچه به ايشان رسيد در ره خداى كه جهاد است،يقال:وهن يهن وهنا، على وزن وعد يعد [5]وعدا،و أنشد المبرّد:

انّ القداح اذا اجتمعن فرامها بالكسر ذو جلد و بطش أيّد
عزّت و لم تكسر و ان هى بدّدت فالوهن و التّكسير للمتبدّد
و ابو السّمّاك العدوىّ خواند:«فما وهنوا»،به كسر«ها»،و در آن خلاف كردند اهل لغت،بعضى گفتند:من وهن يهن مثل ورم يرم،اين قول ابو حاتم است.

و كسائى گفت:من وهن يوهن وهنا،مثل:و جل يوجل وجلا،قال الشّاعر:

طلب المعاش مفرّق بين الاحبّة و الوطن و مصيّر الجلد الجليد الى الضّراعة و الوهن
وَ مٰا ضَعُفُوا وَ مَا اسْتَكٰانُوا ،و ضعيف و ذليل نشدند،بل قتال كردند بر آنچه پيغامبرشان برآن قتال كرد تا جان به دادن.و استكانت خضوع و مذلّت و ضراعت باشد،خداى تعالى آيت به تعيير آنان فرستاد كه همّت كردند كه مرتد شوند،چون ارجاف شنيدند به قتل رسول-عليه السّلام-گفت:پيش از شما پيغامبران بوده‌اند كه


[2] [1] .همۀ نسخه بدلها:باشد.

[3] .مر+ربّيّون.

[4] .مر+اهل.

[5] .اساس:يعد وعد،با توجّه به وز و ديگر نسخه بدلها تصحيح شد.

نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح    جلد : 5  صفحه : 101
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست