نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 3 صفحه : 37
اثبات نكنى و او در حقّ خود مىگويد: وَ لٰكِنْ كَرِهَ اللّٰهُ انْبِعٰاثَهُمْ [1]...،چه اگر مريد الذّات گويى و اگر مريد به ارادتى قديم اثبات كارهى صورت نبندد[على اصو] [2]لكم،دگر گفت: يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحٰاكَمُوا إِلَى الطّٰاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطٰانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلاٰلاً بَعِيداً [3]، إِنَّمٰا يُرِيدُ الشَّيْطٰانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدٰاوَةَ وَ الْبَغْضٰاءَ فِي الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ وَ يَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللّٰهِ وَ عَنِ الصَّلاٰةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ [4].هرچه او به تو حوالت كرد تو به ارادات او حوالت كردى،و هرچه به خود حوالت كرد تو از او نفى كردى،اقلب و قد اصبت،برگردان [5]تا مصيب باشى،فان لم تقلب قلبت[228-ر]و اذا قلبت فقد اصبت،چه اگر جهد نكنى تا مصيب باشى ترسم كه مصاب باشى،[چه عجب مردى كه به اختيار شكر رها كنى و به جبر طالب صاب [6]باشى!] [7]پس مثال تو چنان باشد كه شاعر گفت:
جناب تجنّبناه ليس بمجدب و بحر تخطّيناه ليس بمرزم و منهل ماء قد تركناه خلفنا زلالا و بعناه بشربة علقم و لم أر مثلي ما يفارق جنّة و يقرع بالتّطفيل باب جهنّم به بهشت خوانده در نروى كه: وَ اللّٰهُ يَدْعُوا إِلىٰ دٰارِ السَّلاٰمِ [8]...،و خود را به طفيل به دوزخ دراندازى كه: وَ لَقَدْ ذَرَأْنٰا لِجَهَنَّمَ [9]،اين احوال چنين است،و زمام الاختيار بيدك [10]،آنچه خواهى براى خود اختيار مىكن.
قوله: وَ لِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ ،اهل معانى خلاف كردند در آنكه اين«واو»عطف بر چيست؟و اين«لام»غرض به [11]چه متعلّق است؟فرّاء گفت:غرض متعلّق است در كلام به محذوفى،و تقدير چنين است كه:و لتكملوا العدّة شرع ذلك و اريد