رَفَعَ سَمْكَهٰا فَسَوّٰاهٰا ،سقف آن برداشت و آن را راست كرد،و مثله فى المعنى قوله: لَخَلْقُ السَّمٰاوٰاتِ وَ الْأَرْضِ أَكْبَرُ مِنْ خَلْقِ النّٰاسِ [1]. رَفَعَ سَمْكَهٰا ، قيل:سقفها.

فرّاء گفت:هر بنا كه از بالاى او چيزى باشد آن را سمك گويند.بناء مسموك.و گفتند:«سمك»ذهاب باشد در جهت علوّ برخلاف عمق،و قيل:

سمك أى رفع،قال [2]:

إنّي و من سمك السماء مكانها و البدر ليلة نصفها و هلالها
فَسَوّٰاهٰا ،راست كرد آن را بى‌شطورى و فطورى.

وَ أَغْطَشَ لَيْلَهٰا ،تاريك بكرد شب او را.و الغطش و الغبش،الظلمه،و رجل أغطش و أغبش إذا كان أعمى. وَ أَخْرَجَ ضُحٰاهٰا ،و روز او [3]بيرون آورد و روشن كرد.

وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذٰلِكَ دَحٰاهٰا ،زمين را پس از آن دحو كرد و بگسترد.در تأويل اين خلاف كردند.عبد اللّه عبّاس گفت:خداى اوّل زمين بيافريد ناگسترده،آنگه آسمان بيافريد،آنگه جبرئيل بيامد و زمين از زير خانۀ كعبه بيرون آورد چنان كه نامه [4]نوشته پيخته كه لا از زبر لا بيرون آرند [5].

عبد اللّه بن عمرو گفت:خداى تعالى زمين كعبه بيافريد بر چهار ركن و بر آب نهاد پيش ازآن‌كه عالم آفريد به دو هزار [6]سال.بعضى دگر گفتند:«بعد»به معنى مع است،أى و الأرض مع ذلك دحاها،چنان كه كسى گويد ديگرى را:

فلان احمق و هو بعد ذلك لئيم النسب،قال اللّه تعالى: عُتُلٍّ بَعْدَ ذٰلِكَ زَنِيمٍ [7]،قال الشاعر[62-پ]: