نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 2 صفحه : 173
انّي عند اللّه [1]لخاتم النّبيّين و انّ آدم ليتجدّل [2]في طينته و سوف أنبّئكم بتأويل ذلك انا دعوة ابي ابراهيم و بشرى [3]عيسى و رؤيا امّي[انّه] [4]خرج منها نور اضاءت به قصور الشّام گفت:من به نزديك خداى[149-ر]خاتم پيغمبران بودم-عليهم السّلام-و آدم به خاك خلقت خود خاكآلود بود،و شما را خبر دهم به تأويل آن،من به دعاى پدرم ابراهيم و بشارت عيسى و خواب مادرم كه در خواب ديد كه نورى از وى جدا شد كه قصور شام به آن روشن شد.
و دليل بر آنكه مراد به اين پيغمبر رسول ماست-صلّى اللّه عليه و آله-آن است كه:اين دعا در مكّه رفت،و مراد به«فيهم»عرب است،و به«منهم»همچونين.
خداى تعالى دعاى ايشان اجابت كرد و پيغامبرى را بفرستاد از عرب از معروفتر قبيلهاى،و در ميان ايشان زاده و پرورده،كه او را شناختند،و نفس و نسبت [5]او دانستند تا به قبول قول او نزديكتر باشند [6]. يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيٰاتِكَ ،آيات تو بر ايشان خواند،يعنى از قرآن،و ايشان را حكمت آموزد يعنى شريعت و گفتهاند:تأويل متشابه آموزد ايشان را،و گفتهاند:مراد به حكمت سنّت است.
ابن زيد گفت:علم الدّين،و اين اقوال متقارب المعنى است. وَ يُزَكِّيهِمْ ، ايشان را تزكيه كند،يعنى استدعا كند ايشان را با كارهايى كه به آن مزكّى و مطهّر شوند،و [7]معنى آن است كه:ايشان را پاكيزه بكند از شرك و گناهان.
و گفتهاند كه:چون بر شرايع كار كنند حكم كند [8]به زكا [9]و طهارت ايشان،و ايشان را ازكى [10]خواند،و اين جملۀ دعاها در حقّ فرزندان خود مىكند كه از نسل اسماعيل باشند.آنگاه در آخر دعا ثنا گفت بر خداى-عزّ و جلّ-گفت: إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ،كه تو خداوندى قادر بر آنچه خواهى،ممتنع از هرچه نقص باشد.و