للّه [1]عظمة،خداى را عظمتى و بزرگوارى نمىبينيد و نمىدانيد و اعتقاد نمىكنيد.سعيد جبير گفت:لا تعظّمون اللّٰه حقّ عظمته،خداى را تعظيم نمىكنيد چنان كه بايد [2].قتاده گفت:لا ترجون للّه عاقبة،اميد نمىداريد از خداى عاقبتى.
كلبي گفت:لا تخافون للّه عظمة،از عظمت خداى نمىترسيد،و رجاء گفت به معنى [3]خوف است،چنان كه شاعر گفت [4]:
اذا لسعته النّحل لم يرج لسعها و خالفها في بيت نوب عواسل [5] وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوٰاراً ،«واو»حال است،و خداى تعالى شما را بارها بيافريده است،يكبار نطفه بودهايد [6]آنگه علقه،آنگه مضغه،آنگه عظام،آنگه لحم،آنگه خلقى با حيات،آنگه طفل،آنگه كودك،آنگه مراهق،آنگه محتلم، آنگه مختطّ،آنگه جوان،آنگه كهل،آنگه پير آنگه خرف.بعضى ديگر گفتند:
أَطْوٰاراً ،أي أصنافا و أكوانا شتّى [7]:يكى سياه و يكى سفيد [8]و يكى سرخ و يكى اصفر [9]،يكى عربى،و يكى عجمى،يكى دراز،و يكى كوتاه،يكى نيكوخلقت،و يكى دميم،و يكى مشيم [10]،و يكى عاقل،و يكى[80-ر]ابله،و يكى فراخ روزى،و يكى تنگ روزى،يكى سازنده،و يكى ناسازنده [11].
آنگه تنبيه كرد ايشان را بر بعضى نعمتهاى خداى [12]،گفت:
[1] .اساس:الا الله،با توجه به آد و ديگر نسخه بدلها تصحيح شد.
[2] .آد و ديگر نسخه بدلها:مىبايد.
[3] .آد و ديگر نسخه بدلها:و رجاء به معنى.
[4] .كا:كما قال الشاعر.
[5] .كا+اى لم يخف،آد و ديگر نسخه بدلها+ابن كيسان گفت اميد نمىداريد تعظيم خداى را.
[6] .آد و ديگر نسخه بدلها:بوديد.
[7] .آد و ديگر نسخه بدلها:الوانا شتى.
[8] .كا:سپيد.
[9] .آد و ديگر نسخه بدلها:اسمر.
[10] .اساس:شيم،با توجه به مأخذ معتبر خبرى تصحيح شد.
[11] .آد و ديگر نسخه بدلها:ناساز.
[12] .آد،گا:خود.