نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 16 صفحه : 221
نگفت:انّى ذبحتك [1].گفت:من تو را مىكشتمى،نگفت [2]من تو را [3]كشته بودم.
دليل ديگر بر صحّت اين قول: قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيٰا .او را [4]پيش از آن فرموده بودى نگفتى:خواب راست كردى.اين جمله دليل است بر آنكه او را مقدّمات ذبح فرمودند نه ذبح.پس چون چنين باشد اين خود نسخ نباشد،بل ابراهيم-عليه السّلام- آنچه فرمودند او را [5]به جاى آورد و كار بست.و اين امر [6]منسوخ نكردند،دگر آنكه معلوم شده است به ادلّۀ [7]روشن كه نسخ الشّىء قبل وقت فعله،بدا باشد و بدابر خداى تعالى روا نباشد [8]،بدا برآن روا بود [9]كه عالم باشد به علم محدث و عالم نباشد به عواقب امور چيزى بفرمايد كه نداند كه مآل آن به چه ادا خواهد كردن،چون بداند و بيدار [10]شود او از آن [11]پشيمان شود.و خداى-عزّ و جل- [12]از اين متعالى است.
ديگر آنكه اگر تسليم كنند كه او را ذبح فرمودند آنگه نسخ كردند او را،اين [13]نسخ الشّىء قبل فعله باشد لا قبل وقت [14]فعله.چه ذبح را در قرآن و سنّت و اجماع وقتى معيّن ننهاد كه اشاره توان كردن به او،تا چون به آنوقت نرسيده باشد گويند:
اين نسخ است قبل وقت فعله.و اين مسائل در كتب اصول الفقه مشروح آمده است، و اين جا اين قدر كفايت است.
و امّا آنچه بعضى از آن امتناع كردند كه در اخبار آمد كه صحيفۀ [15]مس [16]پيدا شد بر گردن او و يا كارد بر گرديد و كار نكرد [17]از آن امتناعى نيست.براى آنكه آنان [18]كه از اين امتناع كردند،براى آن كردند كه مخالفان به اين قصّه و اخبار تمسّك