بخوان نامه‌ات [1]بس باد به تو [2]امروز بر تو محاسب [3].

هركه راه يابد [4]براى خود راه يابد و هركه گمره شود [5]گمره شود بر خود و بر نگيرد [6]برگيرندۀ بار ديگرى،و نبوديم ما عذاب‌كننده تا نفرستيم [7]پيغامبرى را.

قوله: سُبْحٰانَ الَّذِي أَسْرىٰ بِعَبْدِهِ لَيْلاً ،«سبحان»مصدر است از بناى سبّح يسبّح تسبيحا و سبحانا.و نصب او بر مصدر است،و تقدير او آن است كه:اسبّح الّذى اسرى بعبده سبحانا.آنگه فعل بيفگند و مصدر را اضافت كرد با مفعول،و مثله:وعد اللّه،و كتاب اللّه،أى وعد اللّه وعدا [8]و كتب كتابا.جز كه اين جا اضافۀ مصدر است با فاعل [9]،و أبو عبيده گفت،أهل مدينه گفتند:سبحان اسمى است به جاى مصدر نهاده چون كفران،و قال اميّة بن أبى الصّلت:

سبحانه ثمّ سبحانا نعوذ به و قبلنا سبّح الجوديّ و الجمد
و بعضى دگر گفتند:نصب او بر نداست،و التقدير:يا سبحان اللّه،و معنى او تنزيه باشد و تبعيد از هرچه لايق نباشد به او [10].طلحة بن عبد اللّه گفت از رسول -عليه السّلام-پرسيدم كه:معنى سبحان اللّه چه باشد؟گفت:

تنزيه اللّه من كلّ سوء، دور بكردن از خداى هر بدى،و به معنى نماز آمده است،كقوله: فَلَوْ لاٰ أَنَّهُ كٰانَ مِنَ الْمُسَبِّحِينَ [11]،أى من المصلّين،و نماز نافله را سبحه گويند.و در حديث آمده است:كان ابن عمر[يصلّى] [12]سبحته فى المسجد الّذى يصلّى فيه المكتوبة،يعنى عبد اللّه عمر نماز نافله هم در آن مسجد كردى كه نماز فريضه كردى.و به معنى