عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبٰابِ [1]... ،و گفتند:براى كرم يوسف كه با برادران كرد،في قوله:

لاٰ تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ [2]... ،حديث و قصّۀ او را«أحسن القصص»خواند.و گفتند:

براى آنش نيكوترين قصّه‌ها خواند كه در او ذكر انبياست و ذكر صالحان و فريشتگان [2-پ]و شياطين و إنس و جنّ و أنعام و طيور و سير ملوك و آداب مماليك و طريقت تجّار و ذكر عقلا و جهّال و اختلاف احوال و مكر زنان و حيل [3]ايشان،و نيز در او ذكر توحيد و فقه و علم سير و تعبير خواب و آداب سياست و حسن معاشرت و تدبير معاش.پس براى آن‌كه جامع است اين خصال را،كه در او منافع دين و دنياست، آن را احسن القصص خواند.

بِمٰا أَوْحَيْنٰا إِلَيْكَ هٰذَا الْقُرْآنَ ،«با»متعلّق است به«نقصّ» [4]،و«ما»مصدريّه است،أي بوحينا،به وحى كردن ما و القاى ما بر تو اين قرآن را. وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغٰافِلِينَ ،و به‌درستى كه [5]پيش از اين تو از اين قصّه و اخبار غافل بوده‌اى [6]و بى‌علم.و«غفلت»،سهو [7]باشد،و او عبارت بود از نفى علم،و اگر معنى بودى ضدّ علم بودى.

إِذْ قٰالَ يُوسُفُ ،عامل در ظرف فعلى [8]مقدّر است،و التّقدير:اذكر يا محمّد،ياد كن اى محمّد،چون گفت يوسف.و«يوسف»نامى است أعجمى و براى آن لا ينصرف است كه هم أعجمى است و هم علم،و هما السّببان المانعان من الصّرف.و از بعضى علما پرسيدند كه:يوسف چه باشد؟گفت:«أسف» [9]،حزن باشد و «أسيف»بنده باشد،و هر دو در يوسف حاصل بود،يعنى اشتقاق مى‌كنم آن را،إمّا از أسف،و إمّا أسيف،و قول اوّل درست‌تر است.أبو هريره روايت كرد [10]كه رسول- صلّى اللّه عليه و آله [11]-گفت:

الكريم بن الكريم بن الكريم بن الكريم يوسف بن يعقوب بن اسحاق بن ابراهيم-عليه السّلام. و يوسف به كسر السّين،لغة فيه،و بر اين