نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 11 صفحه : 176
تسبيح مىكند رعد به شكر او،و فريشتگان از ترس او و فروفرستد صاعقهها،برساند به آن،آن را كه خواهد،ايشان جدل مىكنند در خدا،و او سخت عذاب است.
او راست خواندن حق و آنان كه مىخوانند جز او را [1]اجابت نكنند ايشان را به چيزى الّا چون گسترندهاى دستهايش را به آب تا برسد به دهنش و آن نرسد،و نيست دعاى كافران مگر گمراهى [2].
قوله [3]: المر ،هيچكس اين را آيتى نشمرد،و كوفيان طه و حم را آيت شمردند،براى آنكه بر وزان [4]سرهاى آيت است،كلام در حروف مقطّع در اول سورة البقرة به استقصا برفت.
و عبد اللّٰه عبّاس گفت در اين سورة،كه معنى المر آن است:انا اللّٰه اعلم و ارى، من آن خدايم كه احوال شما مىدانم و مىبينم. تِلْكَ آيٰاتُ الْكِتٰابِ ،در او دو قول گفتند:يكى آنكه،تلك،به معنى هذه است،و مراد به كتاب،قرآن است،يعنى اين آيات كه مىبينى و مىخوانى آيتهاى كتاب قرآن است.و قولى دگر آن است كه،اين اخبار و قصّهها كه رفت،آيات كتاب اوايل است از تورات و انجيل.
وَ الَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ ،و اين قرآن كه بر تو فرستادهاند [5]از خداى تو، حقّ است و درست است و صدق است، وَ الَّذِي در محلّ رفع است بر ابتدا،و اَلْحَقُّ خبر اوست،يعنى برآن كار كن و به آن تمسّك كن و آن را دستاويز خود كن،اين معنى قول مجاهد و قتاده است.و بعضى دگر گفتند: وَ الَّذِي در محلّ جرّ است، عطفا على قوله: اَلْكِتٰابِ ،يعنى،و آيات الّذى أنزل اليك،و الحق مرفوع باشد،خبر