عبد اللّه عباس گفت:عذاب اول زكات مال ستدن است از ايشان بر كره ايشان، و دوم عذاب گور.محمد بن اسحاق گفت:عذاب اول آن است كه،ايشان را به تيغ در اسلام آورد [1]بر رغم ايشان بى‌آنكه ايشان را در آن خيرى و نفعى مأمول است.دوم عذاب گور.سه‌ام [2]عذاب دوزخ.

بعضى دگر گفتند:عذاب اوّل آن است كه فريشتگان بر روى و پشت ايشان مى‌زدند عند قبض روحشان،دوم عذاب گور و گفتند:تفسير او در سورۀ النّحل است، فى قوله:... زِدْنٰاهُمْ عَذٰاباً فَوْقَ الْعَذٰابِ [3].

مقاتل بن حيّان گفت:عذاب اوّل تيغ بود برايشان روز بدر،و عذاب دوم به نزديك مرگ.

حسن بصرى گفت:عذاب اول قوله: مَلْعُونِينَ أَيْنَمٰا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلاً [4].

و عذاب دوم عذاب گور.

عطا گفت:عذاب اول امراض و محن دنياست بر سبيل عقوبت بى‌عوض،و بيانش آن‌كه،در آخر سورت گفت: أَ وَ لاٰ يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عٰامٍ مَرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ [5]...،و المعنى:يعذبون بالامراض.آنگه گفت:ايشان را در آن لطفى و اعتبارى نبود،بيانش:... ثُمَّ لاٰ يَتُوبُونَ وَ لاٰ هُمْ يَذَّكَّرُونَ [6]،بل لطف ديگران را بود.

ضحّاك گفت:عذاب اوّل عذاب گور است،و عذاب دوم عذاب دوزخ.

و گفتند:عذاب اوّل به احراق مسجدى كه كرده بودند،رسول-عليه السلام- بفرمود تا بسوختند،و دوم عذاب دوزخ.

و گفتند:عذاب اوّل مال خرج كردن در طاعت تو،و عذاب دوم خويشان و دوستان را كشتن به فرمان تو. ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلىٰ عَذٰابٍ عَظِيمٍ ،آنگه ايشان را در قيامت با عذابى بزرگ برند،و آن عذاب دوزخ است.

قوله: وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ ،مفسّران گفتند:آيت در جماعتى آمد كه ايشان از رسول-عليه السلام-بازپس استادند در غزات تبوك.چون رسول برفت،پشيمان