نام کتاب : روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن نویسنده : الرازي، ابوالفتوح جلد : 10 صفحه : 24
نيز[از] [1]اهل مدينه جماعتى متمرّد،طاغى،مصر بر كفر و نفاق،تو ايشان را ندانى اى محمّد!ما دانيم ايشان را،براى آنكه نفاق [2]اظهار ايمان باشد با ابطان [3]كفر،و ايشان كفر در باطن دارند و عالم به باطن منم،تو ظاهرشناسى و بس.آنگه [4]گفت:
سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ،ما ايشان را دوبار عذاب كنيم.قتاده گفت:در اين آيت چه [5]بوده است گروهى را كه در حق مردمان زبان دراز كردهاند و مىگويند:فلان از اهل بهشت است و فلان از اهل دوزخ است.چون ايشان را گويى تو كيستى؟ [6]گويد:
ندانم،آنكس كه احوال خود نداند،احوال ديگران كمتر داند.در اين باب تكلّف چيزى مىكنى كه پيغامبران نكردند،نبينى كه نوح-عليه السلام-مىگويد:... وَ مٰا عِلْمِي بِمٰا كٰانُوا يَعْمَلُونَ [7].و شعيب-عليه السلام-مىگويد:[... وَ مٰا أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظٍ [8]،و حقتعالى مىگويد با رسول عليه السلام [9]] [10]كه: لاٰ تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ .
اما قوله: سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ،مفسّران در اين دو عذاب خلاف كردند،بعضى گفتند،و آن روايت سدى است از ابو مالك از عبد اللّه عباس كه:يك عذاب آن بود كه،رسول-صلى اللّه عليه و آله-روز آدينهاى بر منبر خطبه مىكرد،برخاست و اشارت كرد و گفت:يا فلان!برون شو از مسجد كه تو منافقى!و يا فلان و يا فلان!و جماعتى را نام برد،و ايشان را به نفاق گواهى داد و از مسجد بيرون كرد و رسوا كرد ايشان را.اين فضيحت يك عذاب است،و عذاب دوم عذاب گور است.
مجاهد گفت:عذاب اوّل قتل و سبى است و عذاب دوم عذاب گور است.
قتاده گفت:عذاب اوّل دوبيله است و دوم عذاب گور.ابن زيد گفت:عذاب اول مصائب است در اموال و اولاد،و دوم عذاب دوزخ است.