نام کتاب : حق اليقين نویسنده : علامه مجلسى جلد : 2 صفحه : 610
آن قرار نگيرد و روى او از خدا برگردد و متوجه
دنياى فانى گردد و ايضا فرمود كه هيچ رگى نميجهد و پائى بسنگ نمىآيد و سرى بدرد
نميآيد و بيمارى عارض نميشود مگر بسبب گناهى كه آدمى ميكند و آنچه خدا عفو ميكند
بيشتر است و ايضا فرمود كه گناه آدمى را از روزى محروم ميكند و فرمود كه آدمى
گناهى ميكند و بسبب آن از نماز شب محروم ميشود و فرمود كه هيچ نعمتى خدا بكسى
نميدهد كه از او سلب كند مگر بگناهى كه از او صادر شود و از حضرت باقر عليه
السّلام منقولست كه هر بنده مؤمنى در دل او نقطه سفيدى و نورى از ايمان هست چون
گناهى ميكند نقطه سياهى در آن سفيدى بهم ميرسد اگر توبه كرد محو ميشود و اگر زياده
كرد زياد ميشود تا آنكه تمام سفيدى را ميگيرد و آن را مىپوشاند باين حد كه رسيد
صاحبش هرگز بخير و خوبى برنمىگردد و ايضا خلافست در آنكه گناهى را كه از آن توبه
كرده است آيا باز توبه از آن واجب است يا نه خواجه نصير و علامه قائل شدهاند كه
توبه هميشه واجب است زيرا كه ندامت بر فعل قبيح هميشه واجب است و اين سخن محل نظر
است زيرا كه آيات و اخبار دلالت ميكند بر آنكه بتوبه اول عقاب از او ساقط ميشود و
اينكه بايد اين ندامت و عزم هميشه مستمر باشد معلوم نيست و آنكه عزم بر گناه قبيح
است اگر گناه باشد تا بعمل نياورد معفو است چنانكه بعد از اين مذكور خواهد شد ان
شاء اللّه و ترك ندامت نيز دور نيست كه از اين باب باشد زيرا كه غالبا از يكديگر
منفك نميشوند و بر تقدير اينكه عقابى بر آن مترتب شود يك جزو توبه خواهد بود و على
اى حال در اينكه استحقاق عقاب بر اصل معصيت برنمىگردد شكى نيست و ايشان نيز معلوم
نيست باين قائل باشند
مطلب دويم خلافست ميان متكلمين [در توبه
مبعض]
كه آيا توبه مبعض صحيح است كه از بعضى گناهان
توبه كند دون بعضى يا آنكه ميبايد از همه گناهان توبه كند و توبه از بعضى دون بعضى
صحيح نيست خواجه نصير و بعضى از علماء اختيار قول اخير كردهاند و علامه حلى و
جمعى اختيار قول اول كردهاند و توبه مبعض را صحيح ميدانند و حق اين است و اگر نه
لازم مىآيد كه كافرى كه از كفر توبه كند و مسلمان شود و از دروغ گفتن توبه نكند
توبهاش مقبول نباشد و مخلد در جهنم باشد و ايضا خلاف كردهاند در صحت توبه موقت مثل
آنكه توبه كند كه يك سال گناهى را نكند حق اينست كه صحيح نيست زيرا كه شرط است كه
در او به عزم كند كه هرگز آن گناه را نكند و ايضا خلاف است كه آيا توبه از معاصى
مجملا صحيح است يا بايد بتفصيل گناهان را بشمارد و توبه كند اقوى آنست كه مجملا
كافى است خصوصا وقتى كه بتفصيل بخاطر نداشته باشد
نام کتاب : حق اليقين نویسنده : علامه مجلسى جلد : 2 صفحه : 610