نام کتاب : حق اليقين نویسنده : علامه مجلسى جلد : 2 صفحه : 608
متيقظ و آگاه باشد و متوجه احوال خود باشد و
در هر فعلى و قولى تفكر كند و تا نداند كه موافق رضاى جناب اقدس الهى است بعمل
نياورد و اگر بغفلت خطائى از او صادر شود متوجه تدارك و تلافى آن شود و انابه و
توبه و استغفار بكند و اين يك شعبه از تكاليف الهى بود كه اشاره ببعضى از آنها شد
و در خصوص طريق معاشرت اصناف خلق خدا و جميع ابواب معاملات و ايقاعات همه داخل
تكاليف الهىاند يا حرام يا واجب يا سنت يا مكروه يا مباح و وجوب علم و عمل بهمه
اينها متعلق است و هر يك را بآن نحو كه هست بايد بدانند و بآن عمل كنند لهذا حضرت
امير عليه السّلام ميفرمود اى گروه تجار اول مسأله بياموزيد و بعد از آن متوجه
تجارت شويد بدرستى كه تاجر فاجر است و فاجر در جهنم است مگر كسى كه بحق عمل كند و
حق بدهد و حق بگيرد زيرا بيع و شرى انواع دارند بعضى حلالند و بعضى حرام بعضى
مكروه و بعضى مباح و بعضى سنت و احكام بسيار متعلق به هر يك از آنها هست كسى كه
حلال آنها را حرام و حرام آنها را حلال داند معاقب است و اگر محرمات آنها را
بنادانى مرتكب شود و تقصير كرده باشد معاقب است و مشغول ذمه بحق مردم است و همچنين
در ايمان و اجاره و قرض و رهن و صلح و وديعه و عاريه و مضاربه و امثال اينها در
همه حلال و حرام و احكام بسيار ميباشد و همچنين در نكاح و طلاق و رضاع و لعان و
ظهار و ايلاء كه متعلق بفروجند و تكاليف عظيم الهى متعلق است بآنها و بمخالفت
اينها در زنا و مقدمات آن مىافتند و ايضا احكام مماليك و عشق و تدبير و مكاتبه و
احكام صيد و ذبايح و حرام و حلال خوردن و آشاميدن كه آدمى را در هر حال ضرور ميشود
و احكام مواريث كه اموال ميت را بعدالت در ميان ورثه قسمت كرده است واجب است عمل
بآن احكام و كسى كه مخالفت كند معصيت الهى كرده و حقوق مردم را بغير حق متصرف شده
و بدعت در دين خدا كرده است چنانچه عمر از روى ضلالت و معانده حق عول و تعصيب و
ساير بدع و آثار را تا روز قيامت در ميان مردم گذاشت و احكام وصايا و سبق و رمايه
و قصاص و ديات و حدود و تعزيرات همه از جمله تكاليفاند پس ظاهر شد كه جميع ابواب
فقه و كتب حديث در بيان حلال و حرام خداوند علام است و تكاليف الهى نهايت ندارد و
در اين رسالهها احصاء نميتوان كرد و غرض در اين مقام اشاره و تنبيهى بود بر بعضى
از آنها تا بدانند طالبان حق كه اطاعت خدا آسان نيست و راه بندگى خدا خطير است و
سلوك سبيل نجات دشوار است و بغير استعانت بجناب اقدس الهى ميسر نمىشود و پيوسته
آدمى بتوبه و انابه محتاج است و مغرور باعمال ناقصه خود نبايد شد حقتعالى ميفرمايد
آنها كه متقى و پرهيزكارند هرگاه خيالى از خيالات شيطانى ايشان را عارض گردد متذكر
نام کتاب : حق اليقين نویسنده : علامه مجلسى جلد : 2 صفحه : 608