بخدا و اين عقبات همه بر صراط است و اسم يك عقبه از آنها ولايت است همه خلايق را نزد آن عقبه نگاه ميدارند و سؤال ميكنند از ولايت حضرت امير المؤمنين عليه السّلام و ائمه بعد از او اگر اتيان بآن كرده است نجات مى‌يابد و مى‌گذرد و اگر نكرده است فرو ميرود بسوى جهنم چنانكه فرموده است‌ وَ قِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْؤُلُونَ‌ و اهم عقبات مرصاد است‌ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ حقتعالى ميفرمايد بعزت و جلال خود سوگند ياد ميكنم كه از من نميگذرد ظلم ظالمى و اسم يك عقبه رحم است و اسم ديگرى امانت است و اسم ديگرى نماز است و باسم هر فرضى يا امرى يا نهيى عقبه‌اى هست كه بنده را نزد آن عقبه بازمى‌دارند و از آن فرض سؤال ميكنند.

فصل چهاردهم در حقيت و حقيقت بهشت و دوزخ است-

بدان كه وجوب ايمان به بهشت و دوزخ جسمانى بنحوى كه در صريح آيات و اخبار متواتره وارد شده است از ضروريات دين اسلام است و كسى كه مطلقا بهشت و دوزخ را انكار كند مانند ملاحده يا تأويل كند آنها را مانند فلاسفه بى‌شك كافر است و فلاسفه در اين باب دو طايفه‌اند:

اول اشراقيانند كه قائلند بعالم مثال و ايشان ظاهرا قائلند ببهشت و دوزخ و آنچه در شرع وارد شده از تفاصيل آنها اما نه در اين بدن جسمانى و نه آنكه آن بهشت و دوزخ جسمى چندند از قبيل اجسام اين دنيا بلكه عالمى است متوسط ميان عالم جسمانيات و عالم مجردات مانند عالم خواب و صورى كه در آب و آينه ديده ميشود پس ثواب و عقاب مانند خوابهاى خوب و خواب پريشان خواهد بود و اين مخالف صريح آيات و اخبار بيشمار است و تلاعب بدين مبين است و اگر گويند كه بسيارى از مسلمانان در عالم برزخ بمثال قائل شده‌اند جواب گوئيم كه دو فرق است (اول) آنكه آنچه ايشان قائل شده‌اند مستلزم انكار عود بدنها نيست در محشر و مستلزم رد آيات و اخبار صريحه حشر جسمانى نيست (دويم) آنكه عالم مثالى كه ايشان قائلند غير اين مثالست و ميگويند بدن مثالى جسم لطيفى است مانند اجسام ملائكه و جن و روح در عالم برزخ بآن جسم تعلق ميگيرد و تأويل بعالم خواب و خيال نمى‌كنند.

دويم مشائيانند كه اكثر فلاسفه ايشانند و جميع آنچه در شرع وارد شده است از نعيم بهشت و حور و قصور تأويل ميكنند بلذاتى كه روح را ميباشد بعد از مفارقت بدن به كمالات و معلومات خود كه در اين نشأه تحصيل كرده‌اند و سعادت و ثواب و بهشت او همين است و آنهائى كه جاهلند و اين علوم و كمالات را تحصيل نكرده‌اند در الم و حسرتند از فقد اين‌