نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 299
همچنین
فی قوله تعالی: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا
تُحِبُّونَ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ»،
[1] فرموده: «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ»: رحمت و رضوان خدای متعال را. درک
نمیکنید یا هرگز به کمال برّ نمیرسید و هرگز از جمله ابرار نخواهید بود،
«حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»: تا اینکه از مال، جاه و نفس انفاق
کنید. از معصومین علیهم السّلام است که از آنچه دوست میدارید: «وَ ما
تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ»: آنچه از چیزهای طیّب و پاک یا خبیث و ناپاک
انفاق میکنید، «فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ.»: البتّه، خدای متعال به آن
آگاه است. [2] نیز فی قوله تعالی: «وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ
التَّقْوی ، [3] فرموده: به یکدیگر در انجام طاعت و ترک گناه کمک کنید، «وَ
لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»: و به یکدیگر در گناه و در
تجاوز به حدود الهی کمک نکنید. «وَ اتَّقُوا اللَّهَ»: و از خدا در اوامر و
نواهیاش، پروا داشته باشید، «أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقابِ»: که خدای
متعال نسبت به کسی که نافرمانی او کند، سخت عقوبتکننده است. [4] علامه
طباطبایی در تفسیر المیزان فی قوله تعالی: «لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا
وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ الخ» [5]، فرموده: گفته
شده که بعد از تحویل قبله از بیت المقدس به کعبه، جدال و دشمنی در میان
مردم زیاد گردید و نزاع به طول انجامید، پس این آیه نازل شد، و در معنای
«قِبَلَ» به کسر و به فتح فرموده: آن به معنای جهت است و از آن جمله است:
«الْقِبْلَةَ»* که آن نوعی از جهت است. در ادامه فی قوله تعالی: «وَ
لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ الخ»، هم
فرموده: آن، تعریفی از ابرار و بیان حقیقت حال آنان است. به تحقیق آن را در
جمیع مراتب سهگانه اعتقادی، عملی و اخلاقی، نخست با «مَنْ آمَنَ
بِاللَّهِ»، و دوم با: «أُولئِکَ الَّذِینَ صَدَقُوا»، و سوم هم با: «وَ
أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»، شناسانیده، امّا آنچه در آغاز با: «وَ
لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ
الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ الخ» شناسانده، جامع جمیع
معارف [1]. آل عمران/ 92. [2]. تفسیر شبّر، ص 146. [3]. مائده/ 2. [4]. تفسیر شبّر، ص 243.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 299