نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 295
در
صلات نیست، و اگر هم به اقامه صلات امر شده، برای آن بوده که آن، مصلحت در
ایمان و در انصراف از فساد است، و همچنین است عبادات شرعیهای که به آنها
امر شده؛ ازآنرو که در آنها، الطاف و مصالح دینیّه است و آن بر حسب زمان و
اوقات مختلف میباشد. پس فرمود: برّ همهاش در توجّه داشتن به نماز نیست.
تا اینکه علاوه بر آن، به طاعتی غیر از صلات که خدای متعال به آن، امر
فرموده، توجّه شود، و این، قول ابن عباس و بعضی دیگر است، و در معنای آن
گفته شده که برّ آن نیست که نصاری بدان نظر دارند، از توجّه نمودن به مشرق،
و نیز آن نیست که یهود بدان نظر دارند، از توجّه داشتن به مغرب، و لکن
برّ، کسی است که ایمان به خدای متعال بیاورد؛ یعنی خدا را باور (و نسبت به
او تصدیق) داشته باشد، و داخل در آن قول میگردد، همه آنچه معرفت به او جز
بدان حاصل نمیشود، مانند: معرفت به حدوث عالم، اثبات محدث، صفات واجبه،
جایزه و آنچه بر او سبحانه و تعالی محال است و معرفت به عدل و حکمت او. «وَ
الْیَوْمِ الْآخِرِ»: و ایمان به روز قیامت، و داخل در آن میشود، تصدیق
بعث، حساب، ثواب و عقاب. «وَ الْمَلائِکَةِ»؛ یعنی ایمان به اینکه آنان
بندگان مکرم و گرامی خدای متعال هستند. «وَ الْکِتابِ»؛ یعنی: و ایمان به
کتابهای منزّل از جانب خدای تعالی به پیامبرانش. «وَ النَّبِیِّینَ» و
ایمان به همه پیامبران و اینکه آنان معصوم و مطهّر بودند و در آنچه به خلق
ارائه میدادند، راست میگفتند و اینکه سیّد و خاتم آنان، محمّد صلّی
اللّه علیه و آله، و شریعت او ناسخ جمیع شرایع بوده و تمسک بدان برای همه
مکلّفان تا روز قیامت لازم است. «وَ آتَی الْمالَ»؛ یعنی و اعطای مال کند،
«عَلی حُبِّهِ»، در ضمیر «حبّه»، وجوهی است که احسن وجوه آن این است که
«هاء» به خدای متعال برگردد؛ یعنی اعطای مال از روی حبّ و دوستی خدای متعال
به: «ذَوِی الْقُرْبی وَ الْیَتامی وَ الْمَساکِینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ
وَ السَّائِلِینَ وَ فِی الرِّقابِ»، انجام گیرد. «وَ أَقامَ الصَّلاةَ»؛
یعنی نماز را در اوقات خودش و با رعایت حدودش به جا آورد. «وَ آتَی
الزَّکاةَ»؛ یعنی زکات مالش را بدهد. «وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا
عاهَدُوا»؛ یعنی چون عهدی بست، نظیر عهود و نذوری
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 295