نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 250
صادق
علیهما السّلام سؤال کردم که کدامین صدقه افضل است؟ آن بزرگوار فرمود:
«جهد المقل، اما سمعت قول اللّه عزّ و جلّ:" وَ یُؤْثِرُونَ عَلی
أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ"، تری هیهنا فضلا؟»: در حال
فقر و کمی مال، به اندازهای که در توان دارد اعطای صدقه را تحمّل کند. آیا
فرموده خدای عزّ و جلّ را نشنیدی که: «وَ یُؤْثِرُونَ عَلی أَنْفُسِهِمْ
وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ»، تا متوجّه بشوی که فضل در همینجاست؟ [1] باز
از ابا بصیر روایت شده که از امام باقر علیه السّلام سؤال نمودم: آیا
پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله از بخل به خدای تعالی پناه میبرده است؟
آن حضرت در پاسخ به سؤال من فرمود: «نعم یا ابا محمّد! فی کل صباح و مساء، و
نحن نتعوذ باللّه من البخل لقول اللّه:" وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ
فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ".»: آری ای ابا محمّد! در هر صبح و شام (آن
حضرت از بخل به خدای متعال پناه میبرد)، و ما نیز از بخل به خدای تعالی
پناه میبریم، به جهت اینکه خدای متعال فرمود: «وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ
نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.» [2] و در مجمع البیان در
حدیثی آمده است که: «لا یجتمع الشح و الایمان فی قلب رجل مسلم، و لا یجتمع
غبار فی سبیل اللّه و دخان جهنم فی جوف رجل مسلم.»: بخل و ایمان در دل مرد
مسلمان جمع نمیشود، همان گونه که گرد و غبار در راه خدای متعال و دود جهنم
در درون مرد مسلمان جمع نمیگردد. [3] در تفسیر درّ المنثور آمده که: 1.
عبد بن حمید، ابن منذر و ابن ابی حاتم درباره قوله: «بَلْ تُؤْثِرُونَ
الْحَیاةَ الدُّنْیا»، از عکرمه اخراج نمودند که او گفت: «یعنی هذه الامة، و
انکم ستؤثرون الحیاة الدنیا.» [4] 2. بیهقی از حسن اخراج نمود که گفت: «قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله: حبّ الدنیا رأس کل خطیئة.» [5] [1]. نور الثقلین، ج 5، ص 287، حدیث 60- برهان، ص 1105. [2]. نور الثقلین، ج 5، ص 290، حدیث 62. [3]. همان، ص 291، حدیث 63. [4]. درّ المنثور، ج 6، ص 340. [5]. همان، ج 6، ص 341.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 250