نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 144
- صراط المستقیم
در تحقیقی که در معنای استقامت انجام شد، ارتباط تطبیقی استقامت و «صراط
مستقیم» حاصل میگردد. لذا با استناد به آیات 125، 126، 151، 152، 153
سوره مبارکه انعام به تحقیق درباره مفهوم صراط مستقیم میپردازیم تا معنای
استقامت بیشتر مفهوم گردد: قوله تعالی: «فَمَنْ یُرِدِ اللَّهُ أَنْ
یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ»؛ [14] یعنی هرکه را خدای متعال
اراده هدایت او کند، سینه او را برای قبول اسلام گشاده مینماید. و قوله تعالی: «وَ هذا صِراطُ رَبِّکَ مُسْتَقِیماً.» [15]: و این راه مستقیم پروردگار تو است. بنابراین مفهوم صراط مستقیم، شرح صدر پیدا نمودن برای قبول اسلام است.
- شرح صدر چیست؟ و علامت آن کدام است؟
هنگامی که آیه: «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ» [16]: آیا سینه تو را
(ای پیامبر!) وسیع و گشاده نساختیم، نازل شد، از پیامبر صلّی اللّه علیه و
آله سؤال کردند، شرح صدر چیست؟ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله فرمود: «نور
یقذفه اللّه فی قلب من یشاء، فینشرح له صدره و ینفسخ.»: نوری است که خدای
متعال در دل هرکس که بخواهد افکنده و در پرتو آن، سینه او وسیع و گشاده
میشود (دارای آن چنان روح بزرگی میگردد که برای پذیرش هر مسئله و
واقعهای، هرچند در کیفیت، عجیب، و در کمیت، بزرگ و عظیم باشد، آمادگی
مییابد). و نیز از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله سؤال شد که داشتن شرح
صدر، آیا علامت و نشانهای هم دارد که با آن شناخته شود؟ آن حضرت فرمود:
«نعم، الانابة الی دار الخلود، و التجافی عن دار الغرور، و الاستعداد للموت
قبل نزول الموت.»: آری، توجّه داشتن به سرای جاویدان (آخرت)، و مهیای رها
شدن از سرای فریب (دنیا)، و با عمل صالح و ایمان آماده مرگ بودن، پیش از
اینکه فرا رسد. [17]
. المیزان، ج 11، ص 47. [14]. انعام/ 125. [15]. انعام/ 126. [16]. انشراح/ 1. [17]. مجمع البیان، ج 4، ص 363.
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : امامی، عبدالنبی جلد : 1 صفحه : 144