نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1744
آنها و فرمانبردارى ديگران از آنها هر اندازه فزونتر و كاملتر باشد بهرهگيرى آنها از امور مالى و لذتهاى ناشى از آن فزونتر مىگردد،و لاجرم اعمال زور كرده و يكهخواه مىشوند كه حكومت مطلقۀ فردى برقرار كنند تا بدان وسيله به جلالت خود بيفزايند و در نتيجه به توانگرى و مكنت بزرگ دست يابند به طورى كه هيچ كس ياراى برابرى با آنها را نداشته باشد 2 و آنها بتوانند ثروت و مكنت حاصله را در جهت لهو و لعب و خوشيهاى زندگى به كار گيرند و از انواع خوشيها از نوع خوردنى و نوشيدنى و گائيدنى به مقامى رسند كه كما و كيفا فائق بر همه باشند.
ويژگيهاى مدينۀ جماعيَّه
مدينۀ جماعيه آن گونه مدينهايست كه مردم آن همه رها و آزاد باشند و هر آنچه بخواهند انجام دهند و همۀ مردم آن از تساوى كامل برخوردار باشند در همۀ اعمال خود،قوانين و سنتهاى آنان هم بر اين اساس است كه هيچ انسانى بر انسانى ديگر برترى ندارد و در هيچ جهت،و مردم آن آزادانه هر عملى را مرتكب مىشوند و هيچ فردى از افراد بر هيچ فردى ديگر تسلط ندارد،نه خودى بر خودى و نه ديگران برآنها،و تنها آن كس قابل ارزش است كه در جهت فزودن به حريت و آزادى آنها كمك كند،و چون بدينسان آزادند به ناچار در آنان خلق و خوى و همتها و اغراض فزون مىشود و خواستها متفرق و بسيار مىشود.اشيائى كه براى بهرهگيرى در لذتها به كار گرفته مىشودبر حسب خواستهاى متعدد بسيار و متنوع مىگردد تا آنجا كه به حساب و شمار نمىآيد.
مردم اين گونه مدينهها و دستههاى مختلف و متباين و همانند به حدى مىرسند كه به شمار نمىآيند و بالاخره از همه نوع مردم و مردمى كه با خواستهاى مختلف در مدينههاى ديگر پراكندهاند در اين گونه مدينهها جمع مىشوند.از مردم شريف تا پستترين،برقرار شدن رياستها در اين گونه مدينهها مستند به هر امرى است كه پيش آيد از ساير امورى كه برشمرده شد و رياستهاى مستند به آنها دانسته شد و دستههائى كه در وضع رؤساى مدينه نمىباشند قهرا براين گونه رؤساء و كسانى كه عنوان رياست دارند مسلط مىباشند.رياست كردن رؤساى آنان كاملا تابع خواست و ارادۀ مرءوسين است به طورى كه اگر به دقت در اوضاع و احوال آنانيكه اگر به دقت در اوضاع و احوال آنان رسيدگى شود نه رئيسى وجود دارد و نه مرءوسى.
به جز اينكه بايد گفت تنها آنان كه در جهت آزادى مطلق و برآورده شدن خواستها و اميال آنان اقدام مىكنند و آنان را به همۀ خواستهاى خود مىرسانند و آزادى و خواستهاى گوناگون آنان را براى آنان پايدار مىدارند و از دست برد افراد داخلى و دشمنان خارجى محفوظ - مىدارند مورد اكرام و احترام آنان مىباشند.
و در صورتى كه خود بر خواستهاى ضرورى زندگى اكتفا نمايند كه آن گاه برتر و مطاع و مكرمتر به نزد آنان خواهند بود.
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1744