نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1705
ابو القاسم قشيرى گويد:
محبت محو محب است بصفاته و اثبات محبوب است بذاته كه تمام صفات خود را در طلب محبوب نفى كند.
(كشف المحجوب ص 487-كشاف اسرار ص 94) شاعر گويد:
محب و حب محبوب ار بدانى
محب را غير محبوبش نخوانى
اگر دريا و گر موج و حبابست
بنزد ما همه جام شراب است در شرح كلمات بابا طاهر است كه:
محبت حقيقت مطوى است كه رقيقههاى نغم آن را اظهار نمايد و حقايق غيرت آن را پنهان كند.
سهل بن عبد اللّه گويد:
محبت معانقۀ طاعات و مباينت مخالفات است.
رودبارى گويد:
محبت عبارت از موافقت است.
هجويرى گويد:
محبت حق نسبت به بنده ارادت خير بود و رحمت و محبت اسمى است از اسامى ارادت.
و بالجمله محبت خدا آنست كه بنده را از معاصى برهاند و مقامات و احوال عاليه وى را كرامت فرمايد.
ابو على كاتب گويد:
«روائح نسيم المحبة تفوح من المحبين و ان كتموها و تظهر عليهم دلائلها و ان اخفوها» (از طبقات ص 387)و بعضى گويند محبت مأخوذ از حب است كه اندر آن آب بسيار باشد و همين طور هرگاه حب در دل طالب جمع گردد بجز حديث دوست را اندر دل وى جاى نماند و پر از محبت دوست باشد.
(كشف المحجوب ص 394-40- شرح كلمات باباطاهر ص 180) سمنون گويد:
محبت اصل و قاعده راه حق است و احوال و مقامات نازلاند و هر مقام و محلى در معرض زوال باشد بجز محبت «و الحب عند الزهاد اظهر من الاجتهاد» پس موحد محب حضرت اوست كه محبت حجاب عزت اوست اى محب جمال حضرت غيب تا نجوئى وصال طلعت غيب و محبت بر چند وجه است،يكى بمعنى ارادت بمحبوب كه بىسكون نفس و ميل مخلوقات نسبت بيكديگر بود و ديگر معنى احسان باشد و تخصيص بنده كه وى را به درجۀ كمال رساند و ديگر بمعنى ثناء جميل است بر بنده.
در شرح كلمات باباطاهر است كه «المحبة اولها اختيار و اوسطها افتقار و آخرها اختيار»مدعى محبت را در اول آزمايش كنند بانواع بلاها تا صدق و كذب از هم جدا شود.
(از محبتنامه ص 46-واردات غيبى ص 269-كشف المحجوب ص 398،183) على بن كنانى گويد:«المحبة ايثار المحبوب» (از شرح تعرف ج 4 ص 5).
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1705