مُتَشَبّه مُحِقِّ بِزُهّاد

-(اصطلاح عرفانى) كسانى‌اند كه هنوز رغبت ايشان بكلى از دنيا مصروف نشده باشد و خواهند كه يكبارگى از دنيا رغبت بگردانند و ايشان را متزهد خوانند.و كسانى هستند كه بنهايت احوال صوفيان مطلع و مشتاق باشند و به بقاى تعلقات صفات از بلوغ مقصد و مقصود معوق و ممنوعند آنها را متشبه محق بصوفيان نامند.

و كسانى هستند كه همواره بخدمت بندگان حق سبحانه قيام نمايند و بباطن ميخواهند كه خدمت ايشان را بشائبه غرض دنيوى مالى و جانى مشوب نگردانند و نيت از شوائب ميل و هوى و ريا تخليص نمايند و ليكن هنوز بحقيقت زهد نرسيده باشند اين دسته را متخادم و متشبه محق بخادم نامند.

و كسانى‌اند كه از اهل سلوك‌اند و سير ايشان هنوز در قطع منازل نفوس بود و از تابش حرارت طلب وجود ايشان در قلق و اضطراب است و پيش از ظهور تباشير صبح كشف ذات و استقرار و تمكن در مقام فناء گاه برقى از بوارق كشف بر نظر شهود ايشان لايح و لامع گردد و نفحۀ از نفحات وصل از فنا بمشام دل ايشان پيوندد چنانكه ظلمات نفوس ايشان در لمعات نور آن برق منطوى و متوارى گردد و لكن هنوز او را كمال حال حاصل نشده و بكلى از ملابس صفات وجود منسلخ و منخلع نگشته او را متشبه محق به مجذوبان خوانند.

(مقدمۀ نفحات ص 13-14،15).

و كسانى هستند كه ذات خود رامستغرق عبادات خواهند و ليكن بسبب بقاياى دواعى طبيعت و عدم كمال تزكيه نفس هر وقت در اعمال و اوراد و طاعات فترات و تعويقات افتد و يا كسى كه هنوز لذت عبادت نيافته باشد و به تكلف بدان قيام مينمايند متعبد خوانند و متشبه محق بعابد.

و كسانى هستند كه ظاهرشان برسم فقر مترسم بود و باطنشان خواهان حقيقت فقر و ليكن هنوز مايل بفنا دارند و بتكلف در فقر صبر ميكنند اين دسته را متشبه محق بفقراء گويند.

و كسانى هستند كه به تعمير و تخريب نظر خلق مبالات ننمايند و اكثر سعى ايشان در تخريب رسوم و عادات و اطلاق از قيود و آداب مخالطات بود و سرمايۀ حال جز فراغ خاطر و طيب قلب نباشد و ترسم بمراسم زهاد و عباد از ايشان صورت نه بندد و اكثار نوافل و طاعات از ايشان نيايد و تمسك بعزائم اعمال ننمايند و جز بر اداى فرائض مواظبت نكنند و جمع استكثار اسباب دنيوى بايشان منسوب نباشد و بطيب قلب قانع باشند و طلب مزيد احوال نكنند و آنها را قلندريه و متشبه محق بملاميه خوانند (از مقدمۀ نفحات ص 16).

مُتَصالِحَيْن

-(اصطلاح فقهى)رجوع به صلح شود.

مُتَصَرِّف

-(اصطلاح ادبى)يعنى قابل تصريف در زبان عرب فعلى متصرف است كه به ماضى،مضارع...صرف شود.

و اسم را تصريف كمتر است چون به تثنيه و جمع و مصغر و منسوب صرف شود