ج 1 ص 99)

صَدِيق

-(اصطلاح عرفانى)مبالغه است در صادق و آن كسى است كه در گفتار و كردار و دانش‌ها و احوال و روش و نيات و خوى و اخلاق خود راست باشد و راستى و درستى او در مجاورين او تأثير كند و صديق بودن در درجۀ اعلاى ولايت و ادناى نبوت است و صديقان و اصلان بدرجۀ اعلا و متحقق بحق را گويند كه در رديف انبياء و صالحين‌اند كه فرمود «وَ حَسُنَ أُولٰئِكَ رَفِيقاً» (از تفسير بيان السعادة سورۀ مريم ص 5).

رازى گويد«الوحدة منية الصديقين و الانس بالناس وحشتهم».(طبقات ص 112).

صُراحى

-(اصطلاح عرفانى)شراب زلال را گويند و ظرف شراب را گويند و در اصطلاح مقام انس را گويند:

فروغى گويد:

من و صراحى مى بعد از اين و نغمۀ نى كه همنشينى صافى دلان صفا دارد
در اين زمانه رفيقى كه خالى از خلل است صراحى مى صاف و سفينۀ غزلست-
عطار گويد:

وان دم كه تهى شود صراحى بفروش بجرعۀ جهان را
در فصل بهار و موسم گل بى‌عيش مدار عاشقان را
اى آنكه نخواندۀ تو هرگز از لوح درون خط قران را(آن را)
فردا چه بپرس اندر آرند در مجلس حشر صوفيان را
ما مست شراب جام ساقى گوييم حديث اين بيان را
مولوى گويد:

امروز سماعست و شرابست و صراحى يك ساقى بدمست يكى جام مباحى
دوش رفتم در ميان مجلس سلطان خويش بر كف ساقى بديدم در صراحى جان خويش
گفتمش اى جان جانان ساقيا بهر خدا پر كنى پيمانه‌اى و نشكنى پيمان خويش

صِراط

-(اصطلاح كلامى،عرفانى) صراط يعنى راه و طريق صراط حق يعنى راه حق و صراط مستقيم يعنى راه راست اين اصطلاح كلامى و عرفانى است و در خبر است كه صراط عبارت از معرفة الله است صدر الدين گويد:هر نفسى صراط بآخرت است بوجهى و بوجهى ديگر صراط مستقيم طريقۀ توحيد و صورت هدايت است.

(از اسفار ج 4 ص 175،184- دستور ج 2 ص 241 و رجوع شود به مجموعه دوم مصنفات ص 288)

صِراطِ مُستَقيم

-(اصطلاح عرفانى) اقامت عبوديت است با تحقق ربوبيت، فرقى است مؤيد بجمع،جمعى است مقيد بشرع،فرق بى‌جمع جهل معتزليان است، از راه بيفتاده و بمنزل حقيقت نرسيده، جمع بى‌فرق طريق اباحيان است،از شريعت دست بداشته و حقيقتى كه نيست پنداشته.

و گفته‌اند كه فرق بجاى شريعت است و جمع بجاى حقيقت،هر شريعت كه از حقيقت خالى است حرمانست،و هر حقيقت كه از شريعت خالى است خذلانست،