صُبح

-(اصطلاح عرفانى)مراد از صبح،نور وحدت است (شرح گلشن ص 583).

حافظ گويد:

صبح دولت ميدمد كو جام همچون آفتاب فرصتى زين به كجا باشد بده جام شراب
خانه بى‌تشويش و ساقى يار و مطرب بذله گو موسم عيش است و دور ساغر و عهد شباب
عراقى گويد:

در صبح دم براى صبوح از نسيم مى مستانه خفته را همه بيدار كرده‌اند
چندين هزار عاشق شيدا ز يك نظر نظارگى خويش بديدار كرده‌اند
صبح وصالم بماند در پس كوه فراق روز اميدم چو شب تيره و ظلمانى است
وصل چو تو پادشه،كى به گدائى رسد جستن وصلت مرا مايۀ نادانى است
عطار گويد:

صبح رخت تا ز جيب حسن بر آمد تا بايد پاى شب ز قير بر آمد
عقل مگر سر كشيد از سر زلف سر بفسونهاى دلپذير بر آمد
مولوى گويد:

تو هر صبحى جهان را نور بخشى كه جان جان خورشيد سمايى
تافت نور صبح ما از نور تو در صبوح ما،مى منصور تو
صبح در خواب عدم بود كه بيدار شديم شب سيه مست فنا بود كه هشيار شديم

صُبحِ ازَل

-(اصطلاح عرفانى)مراد از صبح ازل انوار ازليۀ حق است:مظفر كرمانى گويد:

صبح لايح چيست؟آن صبح ازل حضرت ذات احد،عز و جل
چيست آن نور احد،صبح ازل اول است و باطن است و لم يزل

صُبحِ كاذِب

-(اصطلاح هيوى) رجوع شود به شفق.

صَبر

-(اصطلاح اخلاقى و عرفانى) صبر يعنى تحمل و شكيبائى و بردبارى و در اصطلاح ترك شكايت است از سختى بلا نزد غير خدا و صابر كسى است كه خود را با بلا چنين قرين كرده باشد كه از آمدن بلا باك ندارد.

سهل گويد:صبر عبارت از انتظار كشيدن فرج و گشايش است از ناحيه حق تعالى.

و باز گويد:صبر آنست كه در صبر صبر كنى يعنى صبر خود نه بينى و در بلا صابر باشى و بلا نه بينى (شرح تعرف 13-دستور العلماء ج 2 ص 230) مولوى گويد:

هفت سال ايوب با صبر و رضا در بلا خوش بود با ضيف خدا
تا چو واگردد بلاى سخت رو پيش حق گويد بصد گون شكر او
گفت حق ايوب را در مكرمت من بهر موى تو صبرى دادمت
هين بصبر خود مكن چندين نظر صبر ديدى صبر دادن(ده)را هم نگر
و بعضى گويند:معنى و حقيقت صبر حبس نفس است از جزع در موقع فرود آمدن بلاها و مصيبتهاى عظيم.

خير النساء گويد:

«الصبر من اخلاق