سَماك

-(اصطلاح نجومى و هيوى) و چهاردهمين منزل از منازل قمر بود و علامت آن يك ستاره است از اصغر قدر اول بر كف دست چپ عذرا از سماك اعزل بود.

(از بيست باب ملا مظفر)

سَماكُ الأعزَل

-اين اصطلاح نجومى و هيوى است و ستارۀ بود از ستارگان سنبله و بر اسطرلابات رسم شود و آن منزل 14 از منازل 28 گانه قمر بود و بين سماك اعزل نيزه بود.

(از صور كواكب)

سَماكِ رامِح

-اين اصطلاح نجومى است و نام ستارۀ بود كه از جمله ستارگان عواء بود البته ستارۀ خارج صورت آن و آن را بدان جهت سماك گويند كه مرتفع بوده در ناحيۀ شمال و رامح گويند بدان جهت كه شبيه كوكبى است كه به آن عواء بود...

سَماويّات

-(اصطلاح فلسفى)مراد از سماويات موجودات و حوادث سماوى مانند كواكب و حركات و آثار آنها و ابر و باران و شهب و غيره ميباشد.

(از شفا ج 1 ص 185 ج 2 ص 506)

سَماحَة

-(اصطلاح اخلاقى)بذل چيزى است كه واجب نباشد و بذل از باب تفضل است (از كشاف ج 1 ص 77).

سَمت

-(اصطلاح هيوى)نقطۀ تقاطع افق را با دايرۀ ارتفاع را با افق سمت گويند و قوس سمت قوسى است از افق ميان يكى از دو نقطۀ سمت و يكى از دو نقطۀ مشرق و مغرب يعنى دو نقطۀ تقاطع معد النهار با افق كه خط ميان آنها خط مشرق مغرب است و تمام سمت قوسى است از افق ميانۀ نقطۀ سمت و نقطه شمال و جنوب و خطى كه ميان دو نقطۀ سمت فرض شود خط سمت خوانند.

قوسى كه از دايرۀ ارتفاع ميان مركز كوكب است تا افق قوس تمام ارتفاع است...

(رجوع شود به حاشيۀ التفهيم ص 184)

سَمتِ طَوالِع

-(اصطلاح هيوى و نجومى)و آن عبارت از جزئى از فلك البروج است بر افق مشرق و قوسى است از افق بين دايرۀ نصف النهار بلد و دايرۀ كه بطرف رءوس اهل و مردم آن و مردم مكه مرور كند.

سَمَطيَّه

-(اصطلاح كلامى)فرقۀ از شيعه‌اند ياران يحيى بن ابو سمط كه قائل به امامت محمد بن جعفرند نه موسى الكاظم (از درايه ص 141)

سَمعَلَة

-(اصطلاح فقهى)سمع الله لمن حمده را گويند كه ذكر استقامت بعد از انحناء از ركوع است.

سَمع

-(اصطلاح فلسفى)سمع قوة مودعه در عصب مفروش در مؤخر صماخ را سمع گويند كه وسيله ادراك اصوات است.

(از اسفار ج 3 ص 131-دستور ج 2 ص 180-اسفار ج 4 ص 41،3، 96)

سَمعُ الكيان

-(اصطلاح فلسفى)فن طبيعى فلسفه را سمع الكيان ناميده‌اند از آن جهت كه اول چيزى است كه از كون آموخته ميشود و بگوش ميرسد.

سُمعَه

-(اصطلاح اخلاقى)آنچه گفته