كتابهاى «فرق الشيعة» نوبختى و «المقالات و الفرق» اشعرى و تواريخ اسلام، عبد اللّه بن سبا بر خلاف زعم كسانى كه گمان كردهاند كه چنين شخصى وجود نداشته و منشأ قصۀ او از طريق سيف بن عمر تميمى (در گذشته در 170 ه) در ذكر حوادث سال 30 هجرى بوده است، شخصى تاريخى است زيرا چنان كه گفتيم شيعه اخبار مربوط به عبد اللّه بن سبا را از روات خود مانند: كشّى و شيخ طوسى نقل كردهاند و آنان نيز آن اخبار را از ائمه (ع) نقل نمودهاند.
در كتاب «البدء و التاريخ» سبائيه، طيّاريه نيز خوانده شدند، زيرا ايشان مىپنداشتند كه نخواهند مرد و مرگ ايشان طيران جانهاى آنان در تاريكى آخر شب است و حضرت على (ع) زنده است و در ابرها همىزيد و هرگاه بانگ رعد شنوند گويند كه: على (ع) در غضب افتاده است و ايشان قايل به «تناسخ» و رجعتند.
فرق الشيعة نوبختى، ص 22 و 23.
المقالات و الفرق، ص 20 و 23.
رجال كشّى، ص 106-108.
عبد اللّه بن سبا.
رجال مامقانى، ج 2، ص 183-184.
البدء و التاريخ، ج 5، ص 129.
لسان الميزان، ج 3، ص 289.
تهذيب ابن عساكر، ج 7، ص 428.
سبطيه
از فرق شيعه منسوب به يحيى بن ابى سبط هستند كه ظاهرا بايستى نام او يحيى بن ابى شميط باشد. -سميطيه.
سبعيه
يكى از القاب «اسماعيليه» است و از آن جهت ايشان را سبعيه گفتهاند كه در باب شمار ائمه به هفت دور قايل بودند و امام هفتم را آخر ادوار مىدانستند.
اسماعيليه را در آغاز مباركيه مىگفتند و ايشان بعد از امام جعفر صادق (ع) به امامت پسرش اسماعيل قايل شده وعدۀ امامان را هفت امام دانستهاند، ولى پس از وى اسماعيليه رشته امامت را به محمد بن اسماعيل و ديگر ائمه خود كشانيدند.
فرقه سبعيه را اسماعيليه خالص نيز خوانند. اين فرقه مرگ اسماعيل را انكار كرده و گفتند: اين نيرنگى بود كه پدرش ساخته و از بيم مردم او را پنهان كرده بود و پنداشتند كه اسماعيل نمرده و نخواهد مرد تا كار مردم را نظام بخشد، زيرا پدرش به امامت او اشاره كرده است، و پيروان خود را پايبند ولايت او ساخته است. -اسماعيليه، مباركيه.
فرق الشيعة نوبختى، ص 67 و 69.
سحابيه
گويند كه على (ع) بن أبي طالب نمرده و پروردگار ايشان است و پندارند او در