به مقدار يك درهم برسد ولىّ او مى‌تواند اعلان نمايد، بلكه واجب است كه اعلان نمايد اگر آن چيز را از بچه يا ديوانه گرفته باشد؛ و اگر يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد، بايد به آنچه در مسأله [2568]گفته شد عمل نمايد.

[مسأله 2572]

مسأله 2572 اگر انسان در بين سالى كه اعلان مى‌كند از پيدا شدن صاحب مال نااميد شود (1) احتياط واجب آن است كه آن را صدقه بدهد (2)

(1) مكارم : و يا از اوّل مأيوس باشد كه صاحب آن را پيدا كند. .

فاضل : به نحوى كه اعلان كردن، لغو شمرده شود. .

بهجت : بنا بر أظهر ديگر اعلان واجب نيست و مى‌تواند به وظايفى كه گفته شد عمل نمايد.

(2) نورى : يا نگهدارى كند تا صاحبش پيدا شود.

خوئى : [اگر]بخواهد آن را صدقه بدهد يا تملّك نمايد اشكال دارد.

اراكى : تملك آن و همچنين صدقه دادن آن اشكال دارد و بايد به عنوان امانت آن را نگهدارى كند.

گلپايگانى ، تبريزى ، صافى : [اگر]بخواهد آن را صدقه بدهد، اشكال ندارد.

مكارم : احتياط واجب آن است كه آن مال را از طرف صاحب اصليش به فقير بدهد.

سيستانى : بايد به اذن حاكم شرع بنا بر احتياط واجب آن را صدقه بدهد.

زنجانى : بايد آن را صدقه دهد كه به احتياط واجب در صورت امكان با اجازۀ حاكم شرع باشد.

[مسأله 2573]

مسأله 2573 اگر در بين سالى كه اعلان مى‌كند مال از بين برود، (1) چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى كرده (2) يا تعدّى، يعنى زياده روى كرده باشد بايد عوض آن را به صاحبش بدهد (3) و اگر كوتاهى نكرده و زياده روى هم ننموده، چيزى بر او واجب نيست.

(1) مكارم : ضامن نيست، مگر اين كه در نگهدارى آن كوتاهى يا زياده روى كرده باشد.

(2) سيستانى : يا در آن تصرّف كرده است، عوض آن را براى صاحبش ضامن است و بايد اعلان را ادامه دهد و اگر كوتاهى نكرده و تصرّف هم ننموده است، چيزى بر او واجب نيست.

زنجانى : بايد عوض آن را به صاحبش بدهد و اگر كوتاهى نكرده، چيزى بر او واجب نيست.

(3) بهجت : وگرنه چيزى بر عهدۀ او نخواهد بود، ولى اگر قبل از تمام شدن سال براى خودش بردارد و تلف شود، ضامن است.

[مسأله 2574]

مسأله 2574 اگر مالى را كه نشانه دارد و قيمت آن به 6/12 نخود نقرۀ سكه دار مى‌رسد (1) در جايى پيدا كند كه معلوم است بواسطۀ اعلان، صاحب آن پيدا نمى‌شود مى‌تواند در روز اوّل آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد (2) و چنانچه صاحبش پيدا شود و به صدقه دادن راضى نشود بايد عوض آن را به او بدهد و ثواب صدقه‌اى كه داده مال خود اوست.

(1) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : قيمت آن به يك درهم مى‌رسد. .

(2) خوئى ، تبريزى : از طرف صاحبش ( خوئى : به فقرا) صدقه بدهد و لازم نيست صبر كند تا سال تمام شود. [پايان مسأله]

فاضل : و لازم نيست صبر كند تا سال تمام شود. .