پيدا نشود، مى‌تواند آن را براى خود بردارد به قصد اين كه هر وقت صاحبش پيدا شد، به او بدهد. ولى احتياط مستحبّ آن است كه از طرف صاحبش به فقير غير سيّد صدقه بدهد. و اگر در حرم پيدا شده، مى‌تواند براى او نگهدارى كند كه هر وقت صاحبش پيدا شد به او بدهد و يا از طرف صاحبش به فقير غير سيّد صدقه بدهد.

سيستانى : مسأله اگر تا يك سال اعلان كند و صاحب مال پيدا نشود، در صورتى كه آن مال را در غير حرم مكّه پيدا كرده باشد مى‌تواند آن را براى صاحبش نگهدارى كند كه هر وقت پيدا شد به او بدهد و در اين مدّت استفاده از آن با حفظ عين آن اشكال ندارد و مى‌تواند آن را از طرف صاحبش به فقرا صدقه بدهد و احتياط واجب آن است كه آن را براى خود برندارد؛ و اگر آن مال را در حرم پيدا كرده باشد احتياط واجب آن است كه آن را به فقرا صدقه بدهد.

بهجت : مسأله اگر تا يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد چنانچه در غير حرم مكّه پيدا كرده، مى‌تواند از طرف صاحبش صدقه بدهد يا به عنوان امانت براى صاحبش نزد خود نگهدارى كند، يا به حاكم شرع بدهد يا براى خود بردارد و قصد كند كه اگر صاحبش پيدا شد، عوض آن را به او بدهد و اگر در حرم مكّه پيدا كرد، چنانچه قصد ندارد كه به عنوان امانت نگه‌دارد، ظاهر اين است كه صدقه مى‌دهد.

مكارم : مسأله هر گاه تا يك سال اعلان كند و يا در محلّ اعلان شده نگهدارى شود و صاحب مال پيدا نشود، پيداكننده مخيّر است يكى از چهار كار را انجام دهد: (1) آن را براى خود بردارد به قصد اين كه هر وقت صاحبش پيدا شد، اگر آن مال موجود نيست عوض آن را به او بدهد. (2) به صورت امانت براى او نگهدارى كند. (3) از طرف صاحبش صدقه در راه خدا بدهد. (4) آن را به حاكم شرع بسپارد و احتياط مستحبّ صدقه دادن يا سپردن به حاكم شرع است. احتياط واجب آن است كه اگر در حرم مكّه مالى كه قيمت آن به اندازۀ يك درهم يا بيشتر است پيدا كند، آن را برندارد.

[مسأله 2569]

مسأله 2569 اگر بعد از آن كه يك سال اعلان كرد و صاحب مال پيدا نشد مال را براى صاحبش نگهدارى كند و از بين برود، چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى نكرده و تعدّى، يعنى زياده‌روى هم ننموده، ضامن نيست (1) ولى اگر از طرف صاحبش صدقه داده باشد (2) يا براى خود برداشته باشد (3) در هر صورت ضامن است (4)

(1) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : ولى اگر ( خوئى ، تبريزى : براى خود برداشته باشد ضامن است و اگر) از طرف صاحبش صدقه داده باشد صاحبش مخيّر است بين آن كه به صدقه راضى شده يا عوض مالش را مطالبه كند و ثواب صدقه براى تصدق‌كننده باشد.

زنجانى : چنانچه در نگهدارى آن كوتاهى نكرده، ضامن نيست، ولى اگر براى خود برداشته باشد ضامن است و اگر صدقه داده باشد صاحبش مى‌تواند به صدقه دادن راضى شده يا عوض مالش را بگيرد و ثواب صدقه براى صدقه دهنده باشد. در ساير مسائل اين فصل هم كه از صدقه دادن سخن گفته شده، اگر صاحب مال به صدقه راضى نشود، صدقه دهنده ضامن است.

(2) مكارم : اگر صاحبش پيدا شد و به صدقه دادن راضى نشد، بايد عوض آن را به او بدهد.