به آنها جو و گندم بگويند زكات دارد و در غير اين صورت زكات در آنها واجب نيست.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1853

زنجانى : مسأله در برخى چيزها زكات مستحبّ است مانند: (1) ساير غلّات (بجز گندم و جو و خرما و كشمش) ؛ در روييدنى‌هايى كه به سرعت فاسد نمى‌گردند همچون برنج و عدس و ماش و ذرّت و نيز سُلت كه دانه‌اى است به نرمى گندم و خاصيت جو را دارد، زكات مستحبّ است. (2) سرمايه تجارت و كسب و كار.

شرايط واجب شدن زكات

[مسأله 1855]

مسأله 1855 زكات در صورتى واجب مى‌شود كه مال به مقدار نِصاب كه بعداً گفته مى‌شود برسد و مالك آن، بالغ و عاقل و آزاد باشد و بتواند در آن مال تصرّف كند (1)

(1) زنجانى : مالك آن، بالغ و عاقل باشد و نيز مالك بايد شخص خاصّى باشد نه عنوان كلّى، بنا بر اين در اوقاف عامه و مانند آن كه مالك عنوان كلّى است، زكات واجب نيست، و نيز بايد مِلك شخصى باشد، بنا بر اين در مواردى همچون قرض، كه قرض دهنده در ذمّۀ قرض گيرنده بطور كلّى به مقدار قرض مالك مى‌باشد بر قرض دهنده زكات واجب نيست.

سيستانى : مسأله زكات در ده چيز گذشته در صورتى واجب مى‌شود كه مال به مقدار نصاب كه بعداً گفته مى‌شود برسد و آن مال شخصى انسان باشد، و مالك آن آزاد باشد.

مكارم : مسأله زكات با چند شرط واجب مى‌شود: (1 مال به مقدار نصابى كه بعداً گفته مى‌شود برسد.2 مالك آن بالغ و عاقل باشد.3 بتواند در آن مال تصرّف كند.4 در مورد گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره بايد دوازده ماه بر آن بگذرد، ولى احتياط واجب آن است كه از اوّل ماه دوازدهم زكات تعلق مى‌گيرد و اگر بعضى از شرايط در اثناء ماه دوازدهم از بين برود زكات را بايد بپردازد.

[مسأله 1856]

مسأله 1856 بعد از آن كه انسان دوازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره بود بايد زكات آن را بدهد. ولى از اوّل ماه دوازدهم نمى‌تواند طورى در مال تصرّف كند كه مال از بين برود و اگر تصرّف كند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختيار او بعضى از شرطهاى زكات از بين برود زكات بر او واجب نيست.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1855

اراكى ، گلپايگانى ، خوئى ، فاضل ، صافى ، سيستانى ، تبريزى : مسأله اگر انسان يازده ماه مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، ( خوئى ، تبريزى ، سيستانى : اگر چه) اوّل ماه دوازدهم بايد زكات آن را بدهد ولى اوّل سال بعد را بايد بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب كند.

زنجانى : مسأله اگر انسان يازده ماه كامل قمرى مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد، با ديده شدن هلال ماه دوازدهم بايد زكات آن را بدهد، ولى اوّل سال بعد را بايد بعد از