است به نوه‌اش (يعنى پسر يكى از دو دخترش) هبه كند و در نتيجه دختر دوم او از ارث، محروم مى‌شود، آيا اين هبۀ او، صحيح است يا اين كه دختر دوّم مى‌تواند بعد از مرگ مادرش، سهم خود را از آن زمين، مطالبه كند؟ ج: اگر مادر، در زمان حيات خود، ملكش را به نوه‌اش، بخشيده و تحويل او داده، در اين صورت، ملك از آنِ وى بوده و هيچ كس حق اعتراض ندارد، امّا اگر وصيّت كرده كه بعد از او، آن ملك را به نوه دهند، وصيّت او تا مقدار ثلث، نافذ بوده و در مقدار زائد آن بستگى به اذن ورثه دارد.

س 1750: شخصى مقدارى از زمين كشاورزيش را به پسر برادرش، هبه كرد به شرط اين كه او دو ربيبۀ خود را به عقد دو پسر هبه‌كننده، در آورد، ولى فرزند برادر، يكى از ربيبه‌ها را به عقد يك پسر در آورد امّا از تزويج ربيبه دوّم امتناع نمود آيا اين هبه با شرط مذكور، صحيح و لازم مى‌باشد يا نه؟ ج: اين هبه، صحيح و لازم است، لكن شرط، باطل است زيرا ناپدرى ولايتى بر ربيبه‌ها ندارد بلكه ازدواج آنان، در صورتى كه پدر يا جد پدرى نداشته باشند، منوط به رضايت خودشان است.

بلى، اگر مراد از شرط مذكور اين است كه پسر برادر با گفتگو و مذاكره، رضايت ربيبه‌ها را براى ازدواج با پسران آن شخص، جلب كند، شرط صحيح و وفاء به آن لازم است و اگر به شرط عمل نكند هبه‌كننده، حق فسخ خواهد داشت.

س 1751: اين جانب يك آپارتمان مسكونى دارم كه آن را به نام دختر صغيرم كردم، بعد از آنكه مادر او را طلاق دادم از هبه خود رجوع نموده و قبل از رسيدن او به سن هجده سالگى آن را به نام پسرى كه از همسر دوم خود دارم نمودم، اين مسئله چه حكمى دارد؟ ج: اگر ملك را حقيقتاً به دخترتان هبه كرده‌ايد و آن را به ولايت از او قبض نموده‌ايد، هبه لازم است و قابل فسخ نيست، ولى اگر هبه حقيقى محقق نشده باشد، بلكه فقط سند آن را به نام دخترتان كرده باشيد اين براى تحقّق هبه و حصول مالكيت براى او كافى نيست، بلكه آن آپارتمان ملك شماست و اختيار آن نيز در دست شما مى‌باشد.

س 1752: اين جانب بعد از ابتلاء به يك بيمارى شديد، همه املاكم را بين فرزندانم تقسيم كرده و سندى راجع به آن براى آنان تنظيم نمودم و بعد از بهبودى به آنان مراجعه كرده و درخواست نمودم كه مقدارى از اموالم را به من برگردانند، ولى آنان از انجام اين كار خوددارى نمودند، اين مسئله چه حكمى دارد؟ ج: مجرّد نوشتن سند براى حصول ملكيّت براى فرزندان كافى نيست در نتيجه اگر اموال و املاك خود را به آنان هبه كرده و تحويل آنان داده‌ايد بطورى كه در اختيار و تحت تصرف مالكانه آنان قرار گرفته باشد، حق رجوع نسبت به آن را نداريد، ولى اگر اصلاً هبه‌اى صورت نگرفته و يا بعد از هبه قبض و اقباض انجام نشده باشد، آن اموال بر ملكيّت شما باقى هستند