(1) زنجانى: بايد نماز بخواند و اگر عمداً نماز را تا اين وقت تأخير بيندازد معصيت كرده، ولى بايد نماز را بخواند و در اين دو صورت بنا بر احتياط مستحب نيت ادا و قضا نكند.

(2) بهجت: بقيه مسأله ذكر نشده.

مكارم: ولى تأخير انداختن نماز تا اين حد حرام است؛ بنا بر اين اگر به اندازۀ پنج ركعت تا نماز مغرب وقت داشته باشد، نماز ظهر و عصر را به نيّت ادا بخواند و به همين ترتيب ساير نمازها.

[مسأله 749 كسى كه مسافر نيست]

مسأله 749 كسى كه مسافر نيست، اگر تا مغرب (1) به اندازۀ خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند و اگر كمتر وقت دارد بايد فقط نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا كند و اگر تا نصف شب به اندازۀ خواندن پنج ركعت (2) نماز وقت دارد، بايد نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر كمتر وقت دارد، بايد فقط عشارا بخواند (3) و بعداً بايد نماز مغرب را بخواند و به احتياط واجب نيّت ادا و قضا ننمايد (4) .

(1) خوئى، تبريزى، سيستانى: تا غروب آفتاب. .

(2) فاضل: چهار ركعت. .

(3) فاضل: بايد اوّل نماز عشا را به نيت ادا بخواند و بعداً نماز مغرب را بخواند و بنا بر احتياط واجب در نماز مغرب نيت ادا و قضا ننمايد.

(4) گلپايگانى، صافى: بايد فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را به قصد ما في الذمه به جا آورد و تا مقدار يك ركعت به فجر مانده قصد ادا و قضا نكند.

خوئى، تبريزى، سيستانى: بايد فقط عشا را بخواند و بعداً مغرب را به جا آورد (سيستانى: بدون آن كه نيت ادا و قضا كند) .

بهجت: بايد فقط عشا را بخواند و بعداً بايد نماز مغرب را به قصد ما في الذّمّه بخواند.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 748.

زنجانى: مسأله كسى كه مسافر نيست اگر نماز خود را تا نزديكى غروب آفتاب به تأخير بيندازد مسأله سه صورت دارد: اول: به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد، در اين صورت بايد نماز ظهر و عصر خود را به ترتيب بخواند. دوم: به اين اندازه وقت ندارد ولى به اندازۀ يك ركعت يا بيشتر وقت دارد، در اين صورت نماز ظهرش قضا شده مى‌بايد نماز عصر را به جا آورد. سوم: به اندازه يك ركعت هم وقت نداشته باشد، در اين صورت نماز ظهر و عصر هر دو قضا شده است. چنانچه غير مسافر نماز مغرب و عشا را تا نزديكى نيمه شب به تأخير بيندازد و به اندازه خواندن پنج ركعت نماز وقت دارد، بايد نماز مغرب و عشا را به ترتيب بخواند. در غير اين صورت، اگر تأخير بدون عذر باشد دو صورت دارد: اول: به اين اندازه وقت ندارد، ولى به اندازه يك ركعت يا بيشتر وقت دارد، در اين صورت بايد نماز عشا را خوانده سپس نماز مغرب را قضا كند و بنا بر احتياط مستحب نماز مغرب را تا پيش از طلوع فجر خوانده، در آن نيت ادا يا قضا نكند. دوم: به اندازه يك ركعت هم وقت نداشته باشد، در اين صورت نماز مغرب و عشا قضا شده و بنا بر احتياط مستحب آن دو را تا پيش از طلوع فجر