و آن اهمّ امور است از براى عبادت،زيرا طهارت ظاهر،وسيلۀ حصول طهارت باطن است.و از اين جهت مدح آن در آيات و اخبار وارد شده.خداى-تعالى- مىفرمايد:« وَ اللّٰهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ ».يعنى:«خدا دوست دارد طهارت كنندگان را». [1]
و حضرت پيغمبر-صلّى اللّه عليه و آله-فرمود:«بنا نهاده شده است دين بر پاكيزگى». [2]
و حضرت امير المؤمنين-عليه السّلام-فرمود:«پاكيزه كردن جامه،غم و حزن را بر طرف مىكند». [5]
و از براى طهارت،چهار مرتبه است:
اوّل:پاك ساختن بدن،از حدث و خبث و فضلات.
دوّم:پاك نمودن اعضا و جوارح،از معاصى و گناهان.
سوّم:پاك نمودن نفس،از اخلاق ذميمه و ملكات رذيله.
چهارم:پاك ساختن خانۀ دل از آنچه غير از خدا است.و اين طهارت انبيا و صدّيقين است.و طهارت در هر مرتبه نصف عمل است،كه در آن مرتبه است،زيرا غايت قصواى اعمال قلب آن است كه:انوار جلال و عظمت پروردگار بر آن بتابد و معرفت كامل و حبّ و انس به خدا از براى او حاصل شود.و اينها ممكن نمىشود تا غير از خدا از آنجا كوچ كند،زيرا خدا با غير،در يك دل جمع نمىشود.پس پاك ساختن دل از غير خدا نيمۀ عمل دل است.و نيمۀ ديگر،تابيدن نور حقّ است در آن.
و نهايت مطلوب از عبادت نفس،آباد كردن آن است به اخلاق حسنه و عقايد حقّه.
و نفس به اينها متّصف نمىشود تا از اخلاق ذميمه و اعتقادات فاسده پاك نگردد.
پس تطهير نفس،نصف عمل آن است.و نصف ديگر،آراستن آن به اخلاق شريفه و عقايد صحيحه است.