همانطور كه جوجه براى مدتى نياز دارد كه در درون پوست تخم مرغ زندگى كند، و جنين در شكم مادر، و هنگامى كه دوران تكاملى خود را در آن طى كردند و از آن جدا شدند، ديگر هرگز به آن باز نمى‌گردند، نه مرغ به درون پوست بر مى‌گردد و نه جنين بعد از تولد به رحم، انسان نيز چنين است و بنابراين تمام پاداشها و كيفرها، لذات و ناراحتيهاى پس از مرگ و جهان ديگر همه جنبه روحانى دارد.

نظر دوم: معاد در دو جنبه‌

اين نظر را جمعى از دانشمندان و فلاسفه قديم و جديد اختيار كرده‌اند، و- همانطور كه خواهيم ديد- آيات قرآن هم عموماً اين نظر را تأييد مى‌كند كه در رستاخيز اجزاى پراكنده جسم جمع آورى و نوسازى مى‌شود و جان مى‌گيرد، منتها در سطحى بالاتر و در جهانى و حياتى عاليتر.

نظر سوم: معاد روحانى و نيمه جسمانى‌

بعضى از فلاسفه پيشين و روحيون معتقد بودند كه اين جسم مادى و عنصرى ديگر بازگشت نمى‌كند، روح كه از بدن جدا شد، در جسم لطيفى كه فوق العاده از نظر زمان و مكان فعال است و حتى قادر به عبور از موانع مى‌باشد و فنا و فساد در آن راه ندارد قرار مى‌گيرد و با آن به زندگى جاويدان خود ادامه مى‌دهد.

در حقيقت اين جسم همانند ماده و جرم نيست، بلكه شبيه امواج و همانند «اتر» است، اما از آنجا كه از جهاتى شباهتى با اين جسم دارد و