با توجّه به گستردگى مفهوم امانت در منابع اسلامى، بدون شك هر مقام و پست كه به مدير و فرماندهى سپرده مى‌شود از مهمترين امانات الهى و اجتماعى است.

اين حديث را شنيده‌ايم كه در تفسير آيه 58 سوره نساء:

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى‌ أَهْلِها وَإِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ‌

از ائمّه اهل بيت عليهم السلام نقل شده است كه فرمودند: منظور اين است كه:

«أَدُّوا الْوِلايَةَ إِلى أَهْلِها؛

حكومت را به اهلش بسپاريد!» [1]

و در اين زمينه احاديث زياد ديگرى نيز نقل شده كه امانت را به معنى «امامت» و رهبرى خلق تفسير مى‌كند.

بدون شك منظور از اين تفسيرها محدود ساختن مفهوم آيه نيست؛ بلكه، هدف بيان مصداق روشن آن است؛ و به هر حال، نشان مى‌دهد كه امانت منحصر به «مسائل مالى» آنچنان كه گاه توده مردم از آن مى‌فهمند نيست؛ بلكه، مهمتر از آن، پستهاى مهم و مخصوصاً مقام رهبرى حكومت است.

و جالب اين كه بلافاصله بعد از آن مى‌فرمايد:

«وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ؛ هنگامى كه در ميان مردم حكومت كرديد با عدالت حكومت كنيد!» و اين بيانگر ارتباطى است كه در ميان اين دو وجود دارد.

امانت از نظر اسلام حتّى مفهومى از اين گسترده‌تر دارد؛ و تمام مسؤوليّتها و تكاليف را شامل مى‌شود، چنان كه در آيه امانت مى‌خوانيم:

إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّمواتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَها

[1]- «تفسير برهان» جلد 1 ص 380، حديث 10.