نتيجه اين كه حضرت ابراهيم عليه السلام با دست گذاشتن روى نقطه ضعف مشترك ماه‌پرستان و ستاره‌پرستان و آفتاب‌پرستان آنها را مقهور منطق قوى و متين خود ساخت، و به آنها وديگران ثابت كرد كه اين اجرام آسمانى شايسته پرستش نيستند.

4. فلسفه پرستش اجرام آسمانى‌

علّت اين كه در گذشته در مقياس وسيع‌تر و اكنون به شكل محدودتر، عدّه‌اى به پرستش برخى از اجرام آسمانى روى آورده‌اند، اين است كه در علم نجوم سه نوع عقيده درباره ستارگان وجود دارد:

الف) آنها موجوداتى زنده و عاقل و باهوش و مدير و مدبّرند، و سرنوشت ما به دست آنهاست. اگر آنها اراده كنند جنگ رخ مى‌دهد، و با اراده آنها بشر صلح مى‌كند، خشكسالى و آبسالى بسته به اراده آنهاست. بدين جهت، ستاره‌پرستان و ماه‌پرستان و خورشيدپرستان به عبادت و پرستش آنها روى آوردند، تا سرنوشتشان را خوب رقم بزنند.

اين عقيده مستلزم شرك و كفر است، زيرا جز ذات پاك خدا هيچ موجودى به‌طور مستقل، تأثيرى در عالم هستى نخواهد داشت (لا مؤثر فى الوجود الا اللَّه) اگر خداوند اجازه ندهد نه كارد مى‌بُرد و نه آتش مى‌سوزاند و نه هيچ حادثه ديگرى رخ مى‌دهد.

ب) آنها موجودات زنده و عاقل و باهوش و مدير و مدبّرى هستند، امّا به‌تنهايى كارى انجام نمى‌دهند، بلكه به اذن خداوند فعاليّت مى‌كنند.

اين عقيده مستلزم كفر و شرك نيست، ولى اعتقاد باطلى است و دليلى بر اثبات آن اقامه نشده است. به‌خصوص كه بشر امروز به بعضى از كرات آسمانى (كره ماه) سفر كرده و هيچ گونه آثار حيات و زندگى در آنجا مشاهده نكرده است.