«فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِينِ* وَنَادَيْنَاهُ أَنْ يَا إِبْرَاهِيمُ* قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيَا إِنَّا كَذَلِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنِينَ* إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِينُ* وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ* وَتَرَكْنَا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ»؛ هنگامى كه هر دو تسليم (فرمان الهى) شدند و ابراهيم پيشانى او را بر خاك نهاد، او را ندا داديم كه: اى ابراهيم! آن رؤيا را تحقّق بخشيدى (و آماده قربانى فرزند شدى) ما اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم. به يقين اين همان امتحان آشكار است. ما قربانى عظيمى را فداى او كرديم، و نام نيك او را در امّت‌هاى بعد باقى نهاديم».

امتحان ديروز و آثار امروز

امتحان حضرت ابراهيم عليه السلام با موفقيّت و سربلندى به پايان رسيد؛ امّا آثار آن امتحان تا به امروز باقى است، و تا قيام قيامت ادامه خواهد داشت. هر يك از زوّار خانه خدا كه به زيارت آن خانه مقدّس مى‌رود، و براى مناسك حج احرام مى‌بندد، به ياد امتحان بزرگ حضرت ابراهيم عليه السلام و آن ايثار و فداكارى بى‌مانند، گوسفندى را قربانى مى‌كند، و با اين قربانى هم آن خاطره را زنده نگه مى‌دارد، و هم هواها و هوس‌هاى خويش را ذبح مى‌نمايد.

قربانى ابراهيمى‌

بنابر آنچه كه گذشت، قربانى حجّاج در مكّه بايد يادآور ذبح حضرت ابراهيم عليه السلام باشد. ولى متأسّفانه مدّتى بود كه قربانى‌ها در كوره‌هاى بزرگ سوخته يا در گودال‌هاى عظيم دفن مى‌گرديد. ما گفتيم كه اين قربانى ابراهيمى نيست، گوشت قربانى كه قرآن مجيد دستور داده، بايد صرف فقرا و نيازمندان شود. به همين علّت فتوا داديم كه در آن شرايط در آنجا قربانى نكنند، بلكه اين سنّت الهى را در وطن بجا آورند، تا گوشت آن مصرف شود. [1] عربستان سعودى كه‌

[1]. شرح اين مطلب را در كتاب «حكم الاضحية فى عصرنا» مطالعه فرماييد